Veel van de voorgaande columns eindigden met "iets uit de oude doos". Laten we nu voor de verandering eens beginnen met iets ouds. De volgende anekdote stamt weliswaar uit een minder ver verleden dan de verhaaltjes die U hier al eerder heeft kunnen lezen, maar is grappig genoeg om hier een plaatsje te verdienen. 
Het gaat niet direct over het kaartlezen zoals U en ik dat (proberen te) doen, maar heeft wel alles met navigeren te maken, en is hier dus zeker op zijn plaats.
Het was rond het jaar 2008 (dat is een gokje, o.a. aan de hand van Wikipedia) dat de firma TomTom haar navigatiesystemen uitbreidde met verkeersinformatie, zodat je desgewenst de files kon omzeilen. Daarbij ging het aanvankelijk echter steeds fout op het zuidelijke deel van de ringweg om Amsterdam, de A10 in de buurt van de RAI. Daar gaven die nieuwe TomToms steeds aan dat er een file stond, ook als dat helemaal niet het geval was. Rara?
Het duurde even voordat ze er achter waren wat er aan de hand was. In de middenberm van de A10 ligt de spoorlijn naar Schiphol, en die heeft daar twee stations: A'dam Zuid en A'dam RAI. En wat doet een trein in een station? Die staat daar even stil… En omdat zo'n trein vol zit met mensen met een mobiele telefoon, met daarop onder andere de app van TomTom, concludeerde de TomTom-centrale: aha, alle TomToms staan stil, dus er staat een file! De plaatsbepaling was toen nog net niet nauwkeurig genoeg om het verschil te zien tussen een rijbaan van de A10 en een daarnaast liggend spoor van NS (of zo U wilt van ProRail)!
 
Ter zake. We gaan verder waar we gebleven waren, en dat was midden in de Botterronde. Vorige keer wees ik er op dat een goede schriftelijke uitleg onontbeerlijk is voor diegenen die iets fout hebben gedaan en niet direct snappen hoe het dan wel had gemoeten (en dat kunnen zowel minder als meer ervaren deelnemers zijn!). Dat mijn bewering klopt (fact checking…) wordt bevestigd door het feit dat deelnemers mij mailen met de vraag om hier bepaalde situaties te behandelen ("verzoeknummers"), omdat ze niet begrijpen hoe het gemoeten had. Zo houdt deze rubriek zich zelf in stand…
 
We gaan om te beginnen twee maal een pijl 2 behandelen: eerst die uit het ochtend-, en daarna die uit het middagtraject van de recente Boterronde.
Ik probeer het deze keer zonder zelf getekend uitlegkaartje (dat scheelt heel wat werk). In dit traject mochten even genummerde pijlen en punten slechts één maal in de route worden opgenomen, en oneven nummers desgewenst ook meer dan één keer. Je bent nog nauwelijks gestart of je staat al voor het probleem: hoe gaan we naar pijl 2? O ja, je mag over pijl 3 (want die is oneven), dus we gaan van pijl 1 naar pijl 2 via a-b-c-d, vervolgens van 2 naar 3 simpel e-k-b, en van 3 naar 4 via c-d-k-e-h (niet via d-e, want pijl 2 is even!). Omdat van a naar b verboden in te rijden blijkt te zijn rijden we om via f naar b, langs controle A. Daarna gratis eerst de E, dan op pijl 2 de C, op pijl 3 nogmaals de E, en ten slotte netjes om de C heen. Maar dan voorbij pijl 2 controle Y met de merkwaardige opdracht "DMP 4" (doorgaan met punt 4). Waarom merkwaardig? Omdat we die opdracht helemaal niet nodig hebben, we zijn toch al op weg naar punt 4?
 
Het antwoord op deze vraag is dat we alweer aan fact checking moeten doen! De route van pijl 1 naar pijl 2 loopt helemaal niet zoals ik hierboven beweerde, maar (alternatief feit) via a-f-g-k-d! Dat is vééél korter (volgens degenen die het goed deden; volgens mij scheelt het maar heel weinig, maar okay, korter is korter…). En dan wordt de oplossing heel anders. 

Vlak voor f staat een blauw verkeersbord "verplicht linksaf slaan", zodat we de lus f-b-c-d-k-b-f-g-k willen rijden (want van f naar g is komende vanuit b in principe niet verboden). Na de A en de E blijken we op de gele splitsing rechts van b niet naar f te mogen, en dus gaan we gedwongen via b-a-f-b-c naar d (nogmaals langs de A en de E); en omdat we niet voortijdig over de even pijl 2 mogen gaat het dan verder als volgt naar opnamepunt k>d: d-k-e-h-m-h-e-k. En nu blijkt de opdracht op controle Y wel zinvol! Correct is dus: A-E-A-E-(C fout)-Y, en dan verder via de B naar punt 4. 
 
En dan gaan we nu eens kijken naar die andere pijl 2, die van het middagtraject. Hier maakte even of oneven niet uit; alleen was nu de route naar een punt geheel vrij, maar op dit fragment zien we alleen maar pijlen, dus kunnen we net doen of het een standaard pijlenrit betreft (en kruisen mag, tegengesteld rijden niet). Ik heb pijl 1 enigszins verplaatst, om U niet te hoeven vermoeien met allerlei problemen in het gebied ten zuiden van Oene. Waarschuwing: het nu volgende probleem is van de categorie "pittig"!
We willen van pijl 1 via 2 naar 3, en proberen dus p-a-b-c-d-e-f-g. Punt b bereiken we echter niet, want vlak daarvoor worden we bij a door een dwangpijl naar rechts gestuurd. Het opnamepunt is b>c, en je zou denken dat de juiste omweg a-c-e-f-k-b is. Dat zou een controle E opleveren; vervolgens is er dan bij b geen weg naar c (pijl 2 loopt door het weiland), hetgeen op te lossen is door b-a-c te rijden (c>d is het tweede opnamepunt). Echter: ook c-d is weiland, en dan gaan we maar via c-e-f-g-h naar het derde opnamepunt d>e: voor de tweede maal langs controle E; ten slotte via de "gratis" derde E naar pijl 3. 
 
Ik schreef "je zou denken"; wat is er nu weer niet goed? Dat is die eerste omweg, na de dwangpijl bij a. De juiste route is veel korter: a-c-d-e-c-a-b! Korter krijg je ze niet… En dan gaat het zo: bij c kan je niet naar d (onthoud dit!), dus nu toch via c-e-f-k naar b, langs controle E. Maar nu! Geen weg van b naar c; let op: het opnamepunt wordt nu NIET c>d, want we hebben voorkennis van het feit dat je niet van c naar d kan. Het juiste opnamepunt is dus d>e, en daar komen we vanaf b (waar we staan als we dit overdenken) via b-a-p-n-h-d. De totale route levert dus E-A-E, en niet E-E-E, zoals ik U hierboven probeerde aan te praten.
 
Verderop in dit traject moeten we van pijl 9 naar pijl 10. Vanwege het kleine "haakje" aan het begin van laatstgenoemde pijl is de route a-k-b-c-d. Maar vlak voor punt b staat dit bord:
Dus bij b rechtsaf naar c mag niet. Het opnamepunt wordt c>d, maar hoe komen we daar? Het zou kunnen via b-d-e-p-q-c, maar dat kan korter! Kijk maar: b-d-e-h-d-b-c, want voor zo ver wij weten mag je vanuit d bij b wel linksaf naar c. Na de driehoek met controle Z gereden te hebben blijkt echter van d naar b precies zo'n bord te staan als van k naar b, dus we moeten weer rechtdoor; resteert de route b-k-n-q-c, via controle X. Zo'n officieel bord "verplicht rechtdoor" (of varianten daarop) hebben dus voor ons een geheel andere betekenis dan een afpijling IN de betreffende zijweg; zo'n bord laat toe dat we van een andere kant komend die zijweg nog wel in mogen (hetgeen echter alleen correct is als de kortste omweg naar het opnamepunt via die zijweg voert). Iets om te onthouden, dit komt redelijk vaak voor!
 
Kijkt U ook nog even naar de route van pijl 10 naar pijl 11. Vanwege het haakje aan pijl 11 (alweer…) loopt de route via x-y-z. Na de keercontrole A kunnen we die route oppakken via het halfronde lusje rechts van punt z, te bereiken via controle O. Maar moet dat lusje nu linksom of rechtsom? Indien er keuze is, dan moet het linksom, maar: hier is geen sprake van keuze, want de route loopt vanaf z over de rechte gele weg (de parallelweg van de rode weg), en dient dus te worden opgenomen op de gele splitsing bij z, door het lusje rechtsom te nemen: controle D. Gelukkig had uitzetter Jaap Jongman dit niet als val bedoeld: er stond geen controle aan de andere kant van het lusje (dat niet berijdbaar was), dus je kwam vanzelf op het idee dat het rechtsom moest. Gemiste kans, of vond Jaap dat het wel moeilijk genoeg was zo?
 
Een laatste opmerking over dit plaatje: rechts van pijl 11 ziet U de controle O, die U in de vorige column zo mooi in de sneeuw kon zien staan. Volgens deze uitleg stond hij dus duidelijk VOORBIJ pijl 11 (al had de uitzetter misschien bedoeld dat hij OP de pijl zou staan), en daar stond hij in werkelijkheid ook, en werd daarom geneutraliseerd, want op weg van pijl 11 naar punt 12 (niet zichtbaar op deze kaart) was de route vrij!

Om geen lezers kwijt te raken sluiten we af met iets simpelers. Dit voorbeeld is weer uit het traject waarin even genummerde pijlen of punten slechts één maal in de route mochten worden opgenomen. Van pijl 5 naar punt 6 is geen probleem: (5)-a-b-c-(6), inderdaad, een abc-tje. En van 6 naar 7 ook niet: (6)-o-e-(7). Nu alleen nog van 7 naar 8; die is wat lastiger. Punt 6 is even, dus daar mogen we niet nog een keer doorheen. Oplossing: (7)-d-c-b-z-b-c-d-e-o-p-(8). Want we mogen wel door punt 7 (oneven), en we zien natuurlijk dat de weg e-p bij p niet aansluit (daar viel overigens geen controle mee te verdienen). Controles: Q-P-Z; een tweede P is fout.
 
Eindconclusie over deze Botterronde: een rit met voor elk wat wils, veel meer keercontroles dan in de vorige jaren (maar dat gaf niet: ze stonden zonder uitzondering helemaal voor in de betreffende weg, zodat er niet "moeilijk" gekeerd behoefde te worden), afwisselend makkelijke en moeilijke vallen, interessante constructies, fraai winterweer, mooie grote controleborden (afkomstig uit de rally-wereld), en als altijd uitstekend georganiseerd. Tot volgend jaar!