Op 10 februari vormde de Botterronde de gebruikelijke NRF-seizoenstart. Verdeeld over de 3 klassen A, B en C (volgens een modeverschijnsel weer eens "Expert", "Sport" en "Tour" genoemd) hadden zich in de overbekende startlocatie De Haas in Elburg 38 equipes verzameld, voor een deel afkomstig uit het klassieke circuit (vandaar die aangepaste benamingen).
De uitzetters waren de gebroeders Henk en Jaap Jongman, en misschien omdat zij (vooral Jaap) van lekkere "rij-ritten" houden zat het toekennen van tijdstrafpunten iets anders in elkaar dan gebruikelijk, en wel op twee punten. Ten eerste is het voor zover ik weet al minstens sinds 1967 zo dat je bij kampioenschapsritten maximaal 60 minuten te laat aan de finish mag komen om geklasseerd te worden, en dus niet het gehate "NG" achter je naam te krijgen (van voor 1967 weet ik het niet, want dat is het jaar dat ik met rittenrijden begon); bij deze Botterronde was dat maximaal 30 minuten, en dat was volgens Jaap "meer dan genoeg, want je had tijd genoeg en kon lekker doorrijden". Tijdens en na de rit dachten vermoedelijk niet alle deelnemers er ook zo over, want in werkelijkheid moest er door menigeen flink worden aangepoot om inderdaad binnen die 30 minuten te blijven…
Ten tweede kreeg je zowel bij de rust als bij de finish NUL tijdstrafpunten als je binnen de 30 minuten bleef. Bij meer dan 30 minuten te laat bij de rust (VTC-2) werden exact 30 tijdstrafpunten in rekening gebracht, terwijl meer dan 30 minuten te laat bij de finish (VTC-4) dus tot "NG" leidde. Een merkwaardige constructie, waarbij vooraf de gedachte heerste dat dit wel tot veel ex aequo-gevallen zou leiden. En inderdaad, er waren veel gevallen van gelijk eindigen van twee of meer equipes: in de A-klasse 2x 210, 3x 240, 2x 300, 2x 330, 2x 360, en in de B-klasse 3x 420, 2x 450, 2x 510, 2x 570. In al deze gevallen werd de onderlinge klassering (zo mogelijk) bepaald door het tijdverschil bij de ex aequo-controle.
Het nut van deze regeling ontging vrijwel iedereen. Bovendien was er na afloop sprake van behoorlijk wat onbegrip, toen bleek dat in de gepubliceerde tussenstand de tijdstrafpunten op de normale manier (dus 1 strafpunt per minuut te laat) waren toegekend!? Dat werd weer snel gecorrigeerd, en toegeschreven aan "een fout in het rekenprogramma". Ik denk dat het eerder een geval zal zijn geweest van "vergeten het berekenen van tijdstrafpunten correct te implementeren" (want dus geheel anders dan anders: tot 30 minuten 0 strafpunten, en daarboven altijd 30, dan wel "NG")?
Over strafpunten gesproken, opvallend was dat er in alle klassen heel veel fouten zijn gemaakt: in de A-klasse varieerde dat aantal van 1 tot 19 (1, 3, 5, 6, 7, 7, 8, 8, 9, 10, 10, 11, 11, 11, 11, 19) in de B-klasse van 12 tot 38 (12, 13, 13, 13, 14, 15, 16, 16, 18, 19, 21, 24, 38), en in de C-klasse (voor zover geklasseerd) van 6 tot 21 (6, 7, 12, 18, 19, 21). Gemiddeld aantal fouten in de A-klasse: 8,6; in de B-klasse: 17,8; in de C-klasse: 13,8.
In de C-klasse waren drie equipes niet geklasseerd; in de uitslag staan voor deze equipes geen strafpunten voor de trajecten na de rust, dus vermoedelijk zijn hun controlekaarten niet meer nagekeken, omdat ze toch al te laat waren? Voor de rust hadden deze equipes 16, 16 en 21 fout, bij een gemiddeld aantal fouten van 5 (van de andere C-equipes voor de rust). Blijkbaar - voor hen - véél te moeilijk?
Laten we het maar snel over de rit zelf hebben. Die bestond uit vier (deel)trajecten: voor rust (a) pijlen "+ special" en (b) ingetekende lijn met barricades (baril), en na rust (c) grensbenadering en (d) pijlen+punten. In het reglement was er ook sprake van een blinde lijn, maar dat bleek slechts een klein onderdeel van deeltraject b te zijn, waarbij een deel van de lijn "blind" was getekend, dus zonder kaart; zie het plaatje hiernaast. Komend vanuit het zuiden bleek het deel van de ingetekende lijn tussen de twee rode streepjes (die uiteraard niet op de kaart stonden) niet berijdbaar (geen weg aanwezig), terwijl de wel aanwezige weg daarnaast (hier lichtblauw) juist niet op de "kaart" stond. Ergo: omrijden via controle N (eigenlijk via de gele weg helemaal links, maar de weg daarheen bleek tussen de andere twee rode streepjes ook niet te bestaan. Waarom dit laatste zo in elkaar zat is mij niet duidelijk, want je ging nu gedwongen langs de controle…
Wat dat "special" inhield was niet van tevoren bekendgemaakt. Het bleek dat op de kaart vlak na pijl 2 de tekst "Start Special" stond, en daarnaast "Noteer in het ev. lege vakje van de controlekaart de gereden afstand tot het bordje 'Einde Special' in meters". Hmm, wat is "ev"? Eventueel? Oh nee, "eerstvolgende"! Dat bordje "Einde Special" bleek uiteindelijk vlak voor pijl 4 te staan, en de gereden afstand varieerde van circa 5500 tot ruim 11000 meter, al naar gelang je tussen pijl 2 en pijl 4 twee wegverleggingen wel of niet had onderkend. Routecontroles stonden er in dit gedeelte niet, en volgens de uitzetters was dit een leuke manier om wat minder controles te hoeven plaatsen… Een handicap voor de deelnemers was hierbij dat als je de tripmaster of telefoon-app gebruikte om de afstand te meten, dat je die dan niet tegelijkertijd kon gebruiken voor tussenafstanden ("na 750 meter rechtsaf"), omdat je hem nu uiteraard niet moest resetten voor de volgende tussenafstand! Hetgeen het extra lastig maakte om die wegverleggingen te onderkennen…
Even tussendoor: op het (prima) kaartmateriaal stond niet vermeld wie welk traject had uitgezet. De broers Jongman kennende is mijn indruk dat de delen a, b en d (zie boven) meer in de stijl van Jaap waren, en deel c meer in de stijl van Henk. Maar ik kan mij vergissen; misschien wordt het nog wel eens duidelijk?
Tijd voor wat voorbeelden. Hoe gaat u van pijl 4 naar pijl 5? Via a-c, via b-c, of via d? Deze drie routes lijken op het eerste gezicht vrijwel even lang, maar bij nader inzien zal die via d wel de langste zijn, omdat je net boven de tekst "Kolmans[weg]" zo'n 300 meter "terug" moet. Maar dan: via a of via b? Die routes verschillen niet noemenswaardig (later gecheckt op afstandmeten.nl: 2430 en 2450 meter!), dus welke te nemen? Het antwoord: geen van beide! Het kortst is toch de route via d, want er loopt een (bijgetekende) witte weg door de "n" van "Kolmans"! Dat levert op weg naar d controle J op met "HK", en dan hoef je niet meer te kiezen tussen a en b, want via b is nu véél korter. Alleen niet vergeten om na tussen b en "De Duif" controle K te hebben genoteerd op de viersprong links van "De Hofstee" rechtsaf te slaan om de route via dat witte weggetje nog op te nemen: controle E met "HK", en klaar.
NB: Voor wie nog twijfelt, de route via d is 2120 meter, dus ruim 300 meter korter dan de routes via a-c en b-c.
Zoals gezegd werd het deeltraject "pijlen" gevolgd door een ingetekende lijn met blokkeringen, die op de bekende manier omzeild moesten worden. In het voorbeeld hiernaast moest de lijn bij x worden verlaten en daarna (zo te zien) bij y weer worden hervat. Dus bij x rechtsaf (witte weg), einde weg links, stukje met de lijn mee, voor "Boven[weg]" links, eerste weg links naar y; daarna op de lijn controle V. Zou u het ook zo doen? Of bent u wakker geworden door de verstopte witte weg in het vorige voorbeeld? Kijk nog eens goed: pal boven de tekst "Westloo" loopt een witte weg (in oost-west-richting)! (Deze weg staat min of meer op de originele kaart, maar is enigszins bewerkt om links aansluiting te geven.) Dus vanaf y stukje lijn rijden, en bij de "l" van "Westloo" rechtsaf om de lijn bij de "W" van datzelfde "Westloo" op te nemen, dus dichter bij de blokkering. Omdat die witte weg in werkelijkheid onberijdbaar is: doorrijden langs controle V, en dan een rondje linksom om de route dan toch bij y op te nemen, dus nogmaals langs controle V.
Eerder in dit traject zat een merkwaardig slippertje van de uitzetter(s). We kwamen op dit kaartfragment bij a, op de Kolmansweg (daar is-ie weer). De bedoeling was dat we de blokkering bij "'t Hul" als volgt zouden omzeilen: bij b rechtdoor, om via x-f de lijn bij g te hervatten. Bij x stond dan controle D met "HK", zodat nu een lange route via c-d-e-f nodig was om bij g te komen, met als beloning bij d een stempelcontrole (met opdracht om niet verder om te rijden).
Niemand (denk ik) loste dit echter op deze manier op, want weliswaar was tussen de twee teksten "'t Hul" een stukje gele weg weggepoetst, maar het witte weggetje daarnaast was daarbij helaas over het hoofd gezien. En dus kon de lijn via dat weggetje worden verlaten, waarna via witte wegen in de bebouwde kom en de oranje weg naar f en g kon worden gereden, hetgeen "merkwaardigerwijze" geen controles opleverde! Terecht gevolg: neutralisatie.
Dan gaan we nu kijken naar het traject na de rust, dus eerst naar de grensbenadering. Op het kaartfragment hiernaast beginnen we bij TC-3. Althans, daar was de rust. Iedereen stond geparkeerd op het parkeerterrein bij P, en normaal gesproken zou daar ook de blauwe startvlag moeten staan. En die stond er ook (nog van het eerste traject), maar het reglement zei dat je moest beginnen bij "het begin van het routegedeelte waarvoor dit systeem geldt".
Beetje onnauwkeurig (vicieuze cirkel: waar moet je beginnen? bij het begin…), maar we deden er maar weer een scheutje "geest van de uitzetter" bij… Na wat gezigzag door het stadje Elburg (mooie zaterdagmiddag, dus bomvol toeristen) werd De Kruismaten bereikt. Twee "dingetjes" hier. Ten eerste een Beltmanpuntje: op de gele weg linksboven, net onder "Pl 10"; beloning: controle J. Ten tweede: Terugkomend van het lusje onder "Zuiveringsinst", ongeveer in de "m" van "Kruismaten" stond controle B met de opdracht "XO" (viersprong oversteken). Je wilde eigenlijk op die viersprong linksaf om dit gebied over de oranje weg te verlaten, maar dat mocht dus niet. In het "oude reglement" (good old TRK) zou je de route nu moeten opnemen op de volgende samenkomst van wegen, dus bij het piepkleine lusje net boven de "e" van "Kruismaten". Maar in het nieuwe reglement staat "waarbij primair zo min mogelijk van de voorgenomen route wordt overgeslagen", dus in dit geval na het oversteken driemaal rechtsaf om de route op diezelfde viersprong te vervolgen!
In het vorige voorbeeld hadden de uitzetters dus prima door dat er verschillen zitten tussen het oude en het nieuwe reglement. Een stuk verderop in deze grensbenadering waren ze dat echter weer even vergeten… We willen hier al grensbenaderend van A naar B, met de grens aan de linkerhand. Na het passeren van controle E willen we dus bij het zijweggetje rechtdoor, en dan haaks rechts en meteen haaks links. Dat haaks rechts gaat niet (geen weg), dus gedwongen rechtdoor (blauwe stippellijn). En dan? Het opnamepunt ligt daar waar de zwarte pijl naar wijst (dit fragment komt uit de uitleg), maar hoe komen we daar?
Toen we nog op het TRK reden mochten/moesten we einde weg rechts (Groote Woldweg), en direct eerste weg rechts, om dan het rechthoekje tegen de klok in te ronden teneinde in de juiste richting bij het opnamepunt te komen. Dat zou dus controle J opleveren, met "HK". Dan weer verder over de Groote Woldweg, en net boven de tekst "Oosterwolde" naar de Winterdijk bij A, om dan na nogmaals controle E eerste weg rechts te gaan. Dat lukte dan ook niet, waarna de route bij de "w" van "Woldweg" moest worden opgenomen en we verder naar B konden.
In het nieuwe reglement staat "Indien een weg die men wil inrijden niet aanwezig is of vanuit beide richtingen gesloten/verboden voor auto’s is en men derhalve een (nieuwe) omweg gaat construeren, dan mag de betreffende weg <niet/wel> tegengesteld in die omweg worden opgenomen", waarbij de organisatie van een rit de tekst "<niet/wel>" naar keuze moet vervangen door "niet" of door "wel". En bij deze Botterronde stond er "niet". Dus NIET via controle J, terwijl dat volgens de moederkaart en de uitleg wel moest; de J werd dus geneutraliseerd. Het lijkt erop dat de ene uitzetter niet doorhad wat de andere in het reglement had gezet...
Attentie: de volgende keer kan dit zomaar anders zijn; let dus bij iedere toekomstige rit op of er voor "niet" of voor "wel" is gekozen (en dat geldt dus blijkbaar ook voor uitzetters!).
Nog één deeltraject te gaan: pijlen en punten. Met een onnauwkeurigheid in het reglement: er was sprake van het systeem "pijlen" en van het systeem "punten", maar pijlen en punten samen in één (deel)traject stond nergens, en was dus feitelijk niet gereglementeerd. Gelukkig was er nog wat "geest van de uitzetter" over! Hieronder een leuk stukje uit dit traject.
Vanaf punt B (overgang van de vorige kaart) moeten we via de pijlen en punten 8 t/m 11 naar punt 12. We gaan eerst met pijl 8 mee naar p, en dan twee keer rechtsaf naar het begin van de pijl. Via scherprijder C en langsrijder A komen we weer bij p, en denken dan (misschien) al snel: even naar rechts (einde van de pijl niet vergeten) en nog een rondje langs de A (heel slim: nu niet langs de C, want binnendoor is korter), en dan via p (derde keer) naar a en verder naar punt 9. Na a twee keer langs controle X (dat mag u zelf uitzoeken), om uiteindelijk via punt 11 en de controles S en U naar punt 12 te gaan. Deze gedachte slaat echter nergens op (sorry voor iedereen die het net als ik ook zo deed), want de route van 8 naar 9 kan heel wat korter: na het haakje aan het einde van pijl 8 viersprong links, einde weg links, en dan via a naar punt 9! Een psychologisch dingetje om dit niet te zien? De juiste route gaat dus via controle D, en vanwege de opdracht "HK" moet de route dan worden opgenomen op de samenkomst voorbij deze controle, bij b dus. Hierbij niet tegen het laatste stukje van pijl 8 in, dus nu toch via controle A (inderdaad, zonder C), dan naar a, en aldaar rechtsaf de witte weg in, op weg naar b. Die weg is echter afgepijld; hoe nu verder? De geconstrueerde route gaat dus via b-c-a, zodat we die nu bij c moeten opnemen, richting a. Kan dat wel? Jazeker, want we kunnen een lange omweg maken van het type "de kaart rond": vanaf a (waar we staan) via gele wegen naar de rode weg, dan over de Mheneweg Noord, de Koemkolkweg (wie kent hem niet?), de Oosterbroekweg en pijl 8 naar punt c. En dat levert op weg naar de rode weg controle T op, met opdracht "DMP 12". Waarbij we en passant de punten 9 t/m 11 met daarbij de controles X en Y overslaan. Dat zal vast degenen die dit goed deden geen goed gevoel hebben gegeven (drie punten overslaan)? Grappig in elkaar gezet, dat wel! Hopelijk vond niemand de route via de Verlengde Looweg (in plaats van langs de T) korter, want dan miste je de opvangcontrole…
Zo wisselden simpele en wat lastigere vallen elkaar af. Een voorbeeld van een eenvoudig probleem: wat is de kortste route van pijl 5 naar het begin van pijl 6? Als je moet kiezen tussen (a) via de controles Q en Z (over de pijlpunt), en (b) via controle G, dan zal je moeten meten, want op het zicht is het verschil niet vast te stellen. En na dat meten blijkt de route via de G de kortste. Na afloop was hier wat geharrewar over, want er is een derde route, namelijk langs de spoorlijn en dan over pijl 6 (met de Z). Die route zou nog net iets korter zijn. Ik heb niet meegekregen hoe de organisatie hier over dacht en of dit eventueel geneutraliseerd is, maar ik heb het nog wel even nagekeken op afstandmeten.nl: via Q-Z is 1770 meter, via G is 1620 meter, en via spoorlijn-Z is 1590 meter. Die laatste route is dus inderdaad de kortste, maar het scheelt vrijwel niets, en het is zeker niet meetbaar op de wedstrijdkaart. Het vermoeden bestaat dat de uitzetters deze route over het hoofd hebben gezien; als dat niet zo is: niet meer doen a.u.b., dit vindt niemand leuk (en het past zeker niet in een "rij-rit")!
Omdat er in mijn flesje "geest van de uitzetter" nog een klein beetje over is, nog even het volgende. Zowel de overgang van deeltraject a naar deeltraject b, als die van c naar d, waren enigszins dubieus. De ingetekende lijn van deel b begon ergens anders dan waar de laatste pijl van deel a eindigde. Er zat zo'n 150 meter tussen, en het reglement vermeldde niet hoe je die moest overbruggen. Iets soortgelijks in het middagtraject: al grensbenaderend in deel c kwam je op een kaart terecht waarop geen grens meer stond maar wel een paar kilometer verderop pijl 1 van deel d. Je deed maar wat voor de hand lag, en nam de kortste route naar pijl 1. Het bleek ook niets uit te maken, maar toch: liever wat scherper formuleren heren! Er waren ook nog enkele deelnemers die vonden dat je al grensbenaderend helemaal niet bij punt A (de overgang van kaart 5 naar kaart 6) uitkwam, want dat punt A stond aan een van de kaart aflopende weg. Veel andere mogelijkheden waren er echter ook niet, dus niemand zal dit wel echt als een probleem hebben ervaren.
Zo, nu is het flesje wel leeg, en dat komt mooi uit, want afgezien van wat pruttelpuntjes was dit weer een hele beste Botterronde! Tot volgend jaar!