We beginnen met een correctie. In de vorige column schreef ik 'Deze Franse topokaart lijkt in een aantal opzichten op zijn Engelse soortgenoten. Zo ziet u dat ook hier hoogtepunten ("points altimétriques") worden aangeduid door middel van wat wij een Beltmanpuntje noemen, en is er ook hier sprake van "unfenced roads" ("rues sans clôtures"?).' Wat die hoogtepunten betreft klopte dat (de Franse hoogtepunten worden net zo aangegeven als de Engelse Spot Heights), maar voor de "unfenced roads" had ik even in de Franse legenda moeten kijken.

Hiernaast ziet u in het oranje kader een deel van de legenda van de Franse stafkaarten, en in het blauwe kader een stukje van de Michelin-legenda. In beide gevallen gaat het om "irrégulièrement entretenue": onregelmatig onderhouden. In het geval van de Michelinkaart is slechts één bermlijn onderbroken; er staat niet bij wat het daar betekent als beide bermlijnen zijn onderbroken, maar dat kunnen we wel raden: NIET onderhouden! In Engeland gaat het dus om wegen zonder hekken of afrasteringen, maar in Frankrijk om slecht onderhouden wegen. En dat is niet hetzelfde: als er langs zo'n Engelse weg geen hekken staan wil dat echt niet zeggen dat het geen goede weg zou zijn (sprak hij uit ervaring)!

In afwachting van het moment dat we weer aan het echte werk mogen beginnen (mogelijk in het najaar, maar dat schreef ik vorig jaar ook…), kunnen we gelukkig volop oefenen met een overdaad aan droogritten. In de rest van deze column zal ik laten zien wat er op dit gebied de laatste tijd zoal te beleven viel.

Targa Resto in Casa

De heren Rushforth en Preston hebben ons uitgebreid beziggehouden met hun Winter Series. Een groot aantal trajecten, verdeeld over de maanden december t/m maart, boden ons een keur aan kaartleessystemen, waaronder een flink aantal die voor de Nederlandse deelnemers (en die waren er volop) niet of nauwelijks bekend waren. En dan ook nog in Schotland, Wales, Engeland, Duitsland, Tsjechië en Frankrijk!
Ik heb zo'n donkerbruin vermoeden dat we de volgende keer (maar dat is - helaas - pas tegen het einde van dit jaar) ook in België en Nederland terecht gaan komen; in hun laatste mail schreven ze namelijk "there are still some countries we have yet to visit". Ik kan bijna niet wachten! Als u nog niet aan deze Targa-droogritten heeft meegedaan: het is een absolute aanrader!

Je kan je het bijna niet voorstellen, maar er komt maar geen einde aan de reeks zaken die je op kaartleesgebied kan "verstoppen". Net als je denkt dat je alles gehad hebt, dan komt traject 3 van deel 1 van de februari/maart-opgaven. Een deel daarvan ziet u hiernaast (de punten 1 en 2 heb ik toegevoegd om dit fragment een begin en een einde te geven).
We moesten van punt 1 naar punt 2 via de volgende Spot Heights (SH):
[10] 216, [11] 188, [12] 191, [13] 188, [14] 191, [15] 205, [16] 196, [17] 211. Naar de hier met geel aangegeven punten moest dat via de kortste route, en naar de groene via de 1-na-kortste; verder mochten wegen slechts in één richting worden gebruikt, en was het NIET toegestaan door Spot Heights te rijden die niet aan de beurt waren (of die niet in de lijst voorkwamen). Dat ging als volgt. Van punt 1 via 216 naar het noorden, en dan via de J naar 188, om de T heen naar 191, daarna eerste links (langs de "n" van "Rebgarten"), eerste rechts, einde links, einde rechts, en via een rondje langs de A en de J weer naar 188. Nu wel via de T naar 191, dan onder "Rebgarten" langs en via de Z naar 205, daar rechtsaf naar 196, en ten slotte via de K en nogmaals de Z naar 211 en punt 2. Althans, dat zou de correcte route zijn als er niet een tweede SH 205 zou zijn dat dichterbij SH 191 ligt (bij keuze moest je de dichtstbijzijnde nemen). Op het punt waar de witte D4 uitkomt op de oranje D1b, daar ligt, heel mooi verstopt in de bebouwde kom van Bennwihr, de goede SH 205! En dus moesten we van 191 niet via de Z naar de noordelijke 205 maar via de L naar de zuidelijke, en daarna naar 196 opnieuw via de L. Hieronder ziet u het betreffende deel van deze route zoals dat in de uitleg stond. 

Zo ziet u dat aan de serie zaken die verstopt kunnen zijn nu ook het element "Spot Height" is toegevoegd. Wat verder nog opvalt aan dit kaartfragment is dat we alleen maar Duitse namen zien, terwijl dit toch echt een stuk Frankrijk is: we zijn hier in de Elzas, en dat gebied is tot 1648, en daarna van 1870 tot 1919, en ook nog van 1940 tot 1945, Duits geweest. Na elke oorlog wisselde de streek van "eigenaar"!
De verschillende Targa-trajecten bevatten nog veel meer interessante situaties, maar omdat ik nu al weet dat deze column vrij lang gaat worden bewaar ik die maar voor een volgende keer.

AMAC

Om ons een droogrit voor te schotelen die de sfeer van een echte rit moest oproepen had de uitzetter van de AMAC-droogrit van april, Paul Hooiveld, gekozen voor het systeem van construeren op de kaart en dan "rijden" op StreetView. Helemaal nieuw was dit niet, want een tijdje geleden heeft Jaap Jongman dit systeem ook al eens gebruikt in een van zijn Desk Top Rally's. Het is inderdaad "net echt": je "rijdt" de route op StreetView, en moet daar dan beoordelen of de situatie niet veranderd is (waardoor je moet omrijden) of dat je een weg niet in mag rijden (idem). Wat ik me van die rit herinner is dat het ook voor de uitzetter uitkijken geblazen is: het is niet genoeg als hij vooraf elke samenkomst van wegen bestudeert om te zien of er iets bijzonders aan de hand is, want het kan zomaar gebeuren dat er ergens een stukje voor een zijweg bijvoorbeeld een bord "linksaf verboden" staat. Ook in zo'n geval zal je moeten omrijden, en het is dus van belang dat zowel de uitzetter als de deelnemers de GEHELE route nauwkeurig nalopen. Dat is eigenlijk bij een echte rit ook het geval, dus niets nieuws onder de zon. Maar je bent geneigd om van samenkomst naar samenkomst te "springen", zo van "grote stappen, snel thuis". Niet doen dus!
Misschien had Paul dit in zijn gedachten toen hij voor de april-droogrit (genaamd "Betuwe-lijntjes") bepaalde dat uitsluitend de ingetekende lijnstukken (een soort pijlen) met StreetView gecontroleerd moesten worden, en dat je tussen de lijnstukken en bij het omrijden dat niet hoefde te doen. Ik vond dat wel jammer, want er bleek een aantal prachtige wegverleggingen in het traject te zitten, terwijl er hier en daar ook hekken of paaltjes op de weg stonden. Maar nu was het dus zo dat je tussen de lijnstukken gewoon de geconstrueerde route kon volgen, zonder StreetView te raadplegen en dus zonder problemen tegen te komen. Daar had denk ik veel meer in gezeten! Eén keer was het zelfs een val(letje), zoals ook bleek uit de uitleg achteraf. Op onderstaand kaartfragment moest je van controle I naar controle P, via lijnstuk 17. Eerst om het driehoekje heen (controle G), omdat je op weg naar een lijnstuk met een oneven nummer de 1-na-kortste route moest nemen. Maar dan. Aan het begin van de weg met lijnstuk 17 zien we op StreetView een inrijverbod, en dat staat naar schatting op zo'n 20 meter van de hoek. Op de kaart kan je eenvoudig met een liniaaltje vaststellen dat het lijnstuk op ongeveer 80 meter van de hoek begint, en dat is dus ruim achter het bord. En totdat je die 80 meter hebt afgelegd moet je dus GEEN StreetView gebruiken. Met andere woorden: dat bord zie je niet, en je kan die weg gewoon inrijden, en omrijden via controle O is niet nodig!

Waarom trouwens lijnstukken in plaats van pijlen? In principe geeft dat meer mogelijkheden, want net als een punt kan je zo'n lijnstuk van twee kanten benaderen, en dat is soms interessant bij het bepalen van de kortste route. En zeker in het geval van de 1-na-kortste route: het zou zomaar kunnen zijn dat de kortste route naar het ene einde van een lijnstuk loopt, maar de 1-na-kortste naar het andere einde. Merkwaardigerwijs kwam het bij deze rit, met 20 lijnstukken, eigenlijk maar twee keer voor dat je een lijnstuk per ongeluk vanaf de verkeerde kant zou willen aanrijden. In alle andere gevallen hadden de lijnstukken net zo goed pijlen kunnen zijn. De twee situaties waar je wel meer mogelijkheden had ziet u in onderstaande plaatjes. Links: van 1 naar 2 (kortste route) via de Y, via de U, of via de O? Rechts: van 15 naar 16 (ook kortste route) via de G of via de W? Kwestie van meten, met als resultaat: naar 2 via de Y (eerst meteen na 1 linksaf), en naar 16 via de W.

Nu deze plaatjes hier toch staan, wat is de 1-na-kortste route van de start naar lijnstuk 1? Via de W, de E, de R, de N, de T, de A, of de B? Keuze genoeg… Het antwoord staat ergens aan het eind van deze column. En om u nog wat meer bezig te houden: wat is de 1-na-kortste route van 8 naar 9: eerst de gratis Y, maar dan via de M, of via de T, of tweemaal de O? Het antwoord staat weer verderop.
En voor wie zich afvraagt waarom controle T zo veel groter is dan alle andere controles die we hier zien: de controles B, E, T, U, W en E hadden het grote formaat en stonden, verspreid over de kaart, min of meer op een horizontale lijn; ze vormden zodoende de naam van het gebied waar we ons in bevonden, voor wie dat nog niet doorhad!

 

 

 

In de aankondiging van deze droogrit stond (als aanbeveling?): "De kaarten worden niet gemanipuleerd, maar wel waar nodig opgepoetst."
Waarvan akte. Maar toen bleek dat de grijze weg rechts van het getal 13 (zie plaatje a) bij de sluis ("Sl") onderbroken was en dus niet gebruikt mocht worden, toen vroeg ik me toch af of dit zo op de originele kaart stond, of dat de uitzetter hier toch had zitten poetsen? Het lijkt er toch op dat dit een doorgaande weg is? Ik keek dus in mijn verzameling topokaarten, en vond daar afbeelding b. Toch gemanipuleerd dus? Hmm, paal 320 heet daar opeens paal 0, lijkt toch wel een andere versie van kaart 39-oost. In de aankondiging stond ook nog dat de uitzetter kaarten had gebruikt uit de Topografische Atlas van Nederland van de ANWB, 2e druk. In mijn boekenkast vond ik de 1e druk, en daarin staat plaatje c: weer net iets anders! Als er hier al gemanipuleerd is, dan is het door de Topografische Dienst dan wel door het Kadaster. Grappig…

Als laatste fragment uit deze leuke rit een leerzaam voorbeeld. Lijnstuk 6 wordt uit het noorden aangereden, en moet dus naar het oosten worden verlaten, dus langs controle E. Wat is vanaf daar de 1-na-kortste route naar lijnstuk 7? Altijd eerst de kortste route bepalen, en dat is duidelijk die via de controles M en K; via de N en/of de Q is zichtbaar langer. En dan denk je al gauw dat de 1-na-kortste een kleine variant daarop is: via de N in plaats van via de M (maar nog steeds niet via de Q). Maar dit was een mooie instinker: de werkelijke 1-na-kortste gaat na controle E drie maal linksaf, dan halverwege lijnstuk 6 viersprong rechts, 1e links, einde rechts! Dus niet N-K, maar W.

 

 

varia20 iDHRC

De april-droogrit van de DHRC was een betrekkelijk eenvoudige; op basis van een spiraalvormige grensbenadering reed je als het ware steeds grotere rondjes om het startpunt. Onderweg kwam je dan af en toe een verbodsbord tegen (rood streepje), zodat er moest worden omgereden. Ook dat was in het algemeen niet erg lastig, maar het was wel zaak goed op de kaart te kijken (zoals altijd…). Op het fragment hiernaast reden we over de Postweg in zuidelijke richting, en moesten na controle S linksaf naar de finish. Ter hoogte van "99.8" stond een verbodsbord, waardoor een laatste herconstructie nodig was. Het opnamepunt ligt op de viersprong direct na het rode streepje, en daar kan je heen via de D of via de T. Omdat de weg naar de D dichter bij het streepje linksaf gaat dan de weg naar de T rechtsaf, is de D de juiste van de twee. Maar de eigenlijke val zit iets dieper: na die D moet je ook de T nog hebben! Ziet u waarom? Het antwoord komt straks. 

Tijdens en na deze rit ontstond een interessante (?) discussie over het begrip "afrastering". Zie hiernaast. We reden op de gele weg bij de "R" van "Ravenberg" en moesten (zeg maar) de blauwe grenslijn benaderen, op weg naar de gele weg linksonder, bij het inrijverbod. En dat kon via de P of via de R (wegen mochten maar in één richting in de route worden opgenomen). Bij het begin van de witte weg die naar de R voert (boven de "l" van het hier bijna onzichtbare "Berg en Dal") zien we wellicht een doorlopende bermlijn, maar… links en rechts daarvan zien we het kaartteken voor "afrastering".

Is hier nu sprake van een doorgetrokken bermlijn of van een doorlopende afrastering? Kaarttekens onderbreken de weg niet, behalve (o.a. bij de DHRC) het teken "wegafsluiting". Door een afrastering mag je dus wel een route construeren? Lijkt me op z'n minst twijfelachtig, en ik zou er maar liever geen val op baseren. Tijdens de online-uitleg (nog beschikbaar op de DHRC-site) werd gezegd dat je bij stevig uitvergroten kon zien dat de afrastering met een bochtje "de hoek omging" (zie blauwe pijl), en dat het daar dus geen bermlijn betrof. Kan zijn, maar als ik dat thuis probeer dan is dat nauwelijks te zien. Wat vindt u ervan?

 

DTR

Ook over de maart/april-Desk Top Rally van Jaap Jongman (op Rallynews.eu) valt wel iets te vertellen (systeem: naar een pijl kortste route, naar een punt 1-na-kortste route). Om te beginnen valt het wedstrijdgebied op: de Duitse streek net ten zuiden van de Rijn bij Tolkamer. Op een Nederlands stafkaart, maar toch weer net iets anders. Onze aandacht wordt getrokken door het (overigens niet-bestaande) meer in de linker onderhoek van de kaart (als u goed kijkt ziet u in het meer nog de oorspronkelijke kaart!). In dit Duitse meer ligt het blijkbaar Nederlandstalige Paaseiland, waarvan de vorm precies hetzelfde is als die van het grotere schiereiland dat er vlakbij ligt. En dan lijken de randen van deze beide eilanden ook nog aardig overeen te komen met de rand van het meer waar ze in liggen! Op het Paaseiland staan twee huizen, maar blijkbaar kan je er toch verdwalen, want op de samenkomst van de enige drie wegen staat een wegwijzer. De bewoners van die twee huizen hebben het trouwens maar goed, want hun eiland is door een tunnel verbonden met het naburige schiereiland. En ook daar staat een wegwijzer op een uiterst merkwaardige plaats.
Maar nu ter zake. We willen via de 1-na-kortste route van pijl 15 naar punt 16. De kortste route loopt via het noordelijkste witte weggetje op het schiereiland, en de 1-na-kortste via de volgende witte weg, met keercontrole 2. Opnemen achter deze controle via de eerste witte weg, maar die is afgepijld. Verplicht naar het noorden, grote keerlus met controle R, en weer naar het schiereiland om de derde witte weg te proberen. Die blijkt ook afgepijld, dus nu verplicht heen en weer door de tunnel, met keren om de Y op het Paaseiland, waarbij we twee maal controle Q noteren. Nu op weg naar punt 17, maar kijk hierbij wel goed hoe de 1-na-kortste route van 16 naar 17 loopt. De kortste gaat van punt 16 naar het oosten, daar keren om de Y, en dan via het schuine weggetje naar het noorden. De 1-na-kortste dus via het middelste witte weggetje? Neen: de 1-na-kortste draait een extra rondje om de Y! Echter, omdat we voorkennis hebben zowel van controle 2 als van de beide afpijlingen maakt het weinig (niets) uit hoe de route precies loopt: we kunnen niets anders dan doorrijden naar het vasteland; op deze eilanden valt niets meer te beleven, en deze val gaat helaas een beetje als een nachtkaars uit.
NB: Vanwege discussie over het al dan niet versprongen zijn van de viersprong achter controle 2 is controle R geneutraliseerd. Volgens het NRF-reglement is deze viersprong niet versprongen, maar volgens de rally-reglementen blijkbaar wel. Jammer toch van die kleine verschillen… Maar zoals al eerder opgemerkt: er wordt gewerkt aan een universeel reglement voor alle rally's en ritten!

Voor de andere val die ik u wil laten zien hebben we de hele wedstrijdkaart nodig; zie hieronder. Het gaat om de route van pijl 20 naar de finish. Dat lijkt niet moeilijk: via controle Q, vanwege het haakje aan pijl 20. Dat zou zonder meer goed zijn als pijl 20 de laatste pijl zou zijn, maar dat is niet zo! Helemaal aan de andere kant van de kaart, tussen de tweede en de derde paashaas, zit alweer zo'n verstopt element: pijl 21! Bij nadere bestudering blijkt dit een extreem lange pijl te zijn die de hele kaart rond gaat. Maar waar begint en eindigt die pijl dan? Het is even zoeken, maar zowel het begin als het einde van pijl 21 blijken zich te bevinden even ten noordwesten van het Paaseiland, op het punt waar de weg met de merkwaardige naam Dingdung van de kaart afloopt. Vanaf controle T op pijl 20 voert de route dan via controle S en de Hufscherweg naar deze pijl 21, gaat dan over die pijl de hele kaart rond (in een droogrit kan je dat gewoon rijden!), waarna over de weg ten noorden van de Hufscherweg en langs controle T de finish wordt bereikt. Geen Q dus.

Baronierijders

De droogritten van de Baronierijders zijn al jaren van constante kwaliteit. Ze kloppen doorgaans van begin tot eind, en er valt bijzonder weinig op aan te merken. Sinds Alex Bergijk de enige uitzetter is lijkt de moeilijkheidsgraad wel toe te nemen: er komen steeds meer ingewikkelde situaties in voor, waarbij ook het begrip "voorkennis" vaak een rol speelt. Daar kunnen we het later nog wel eens over hebben; laat ik mij nu beperken tot een eenvoudig valletje uit de april-rit. Het gaat om de kortste route van pijl 10 naar pijl 11, liefst niet tegen pijlen in. Nadat we pijl 10 hebben bereden (met controle A) kunnen we na de pijlpunt meteen rechtsaf pijl 10 nogmaals oprijden, en hebben dan (na weer controle A) de keuze uit twee routes naar het begin van pijl 11: via de gele weg die net ten zuiden van controle 3 loopt, of via de gele weg die tussen "Noord" en "Lange" loopt. Als we die laatste nemen dan moeten we een grote driehoek over pijl 13 rijden (met controle W) omdat we anders het begin van die pijl tegengesteld berijden; om die reden is de andere route de kortste, en is de W dus fout. Maar dat alles is slechts een afleidingsmanoeuvre, want de echte val zit ergens anders: die tweede controle A is fout! Ongeveer parallel aan het deel van de pijl waaraan controle A staat loopt een wit weggetje "door" controle A en door de eerste "n" van de blauwe tekst "Bongeveen". Hoewel door uitzetters op de kaart aangebrachte elementen de weg doorgaans onderbreken was dat hier niet het geval, want het reglement bepaalde dit keer (waarschijnlijk vanwege deze situatie?) "controles blokkeren de daar onderliggende weg niet". Ik heb het al eerder benadrukt: LEES ALTIJD HET REGLEMENT, het scheelt strafpunten!

One More Chance

Iets anders. Onder de naam "One More Chance" organiseert RallyControl (van Jaap Jongman) een serie "echte" rally's/ritten die iedereen op een zelf gekozen tijdstip kan rijden, onder het motto: "Rijden wanneer u maar wilt", en gecontroleerd met de RallyCheck App. Zie de site van RallyControl voor nadere gegevens. Ik citeer: "Geen routecontroles in het veld maar direct op uw telefoon; serieus kaartlezen en toeren op alle niveaus; na afloop ook direct een uitleg beschikbaar". Hierbij een kort overzicht van de mogelijkheden:

varia20 p

Joep? ABC?

Volgens welingelichte (Engelse!) bronnen staat Joep Wanders op het punt een droogrit te publiceren. Vermoedelijk op de site van de ABC-rally, maar helemaal duidelijk is dat niet. Maar de ritten van Joep zijn altijd zeer de moeite waard, dus houd dit in de gaten!

Tulpenrallye

Aan de website van de Tulpenrallye ontleen ik het volgende. De Tulpenrallye 2021 start op 3 oktober in Bordeaux, onder voorbehoud. In afwachting daarvan wordt op 7 en 8 mei de 2e Tulpenrallye Home Edition "verreden" (thuis dus). Deze editie kent een Touring- en een Sportingklasse. De vrijdagmiddag-etappe is uitgezet door de nieuwe assistent-wedstrijdleider van de Tulpenrallye, Willem van Leeuwen, terwijl Jan Berkhof en Erwin Berkhof de vrijdagavond- en de zaterdagochtend-etappe voor hun rekening nemen. De feestelijke prijsuitreiking is zaterdagmiddag om 16:30 uur. Deelname staat open voor iedereen en is gratis.
Ik heb even gekeken naar de Home Edition van vorig jaar, en wat mij daar opviel was het volgende (grappig bedoelde?) reglementsartikel:

4. PROTEST
4.1 Alleen een bestuurder kan een protest indienen. Aangezien deze competitie een droogrit is, zijn er enkel navigatoren en is protest niet mogelijk.
4.2 Vragen kunnen gesteld worden aan het Comité per email. Deze kunnen tot de volgende ochtend worden beantwoord. Het Comité behoudt zich het recht voor vragen niet te beantwoorden.

Vorig jaar bestond de Home Edition uit zeven trajecten (één per dag, plus een avondtraject), en in elk traject kon je 1 punt scoren: alleen als je alles goed deed verdiende je dat punt, en zo niet dan had je 0 punten. Alles of niets! Dit jaar is het anders: drie trajecten op 7 en 8 mei, vrijdagmiddag van 14:00 tot 20:00 uur, vrijdagavond van 20:30 tot 23:30 uur, en zaterdagochtend van 09:00 tot 12:00 uur. Er schijnt een speciale versie van StreetView te worden gebruikt, waarop ook controles en bijgeplaatste verbodsborden zichtbaar worden! Kijk voor nadere informatie over de 2e Tulpenrallye Home Edition op de website van de Tulpenrallye.

AMAC [2]

 varia20 pHet antwoord op de vraag betreffende de route naar lijnstuk 1: de controles W, E, R, N, T, A en B zijn allemaal fout! De juiste route gaat via het witte weggetje om de kerk; zie hieronder.

En het antwoord op de tweede vraag: tussen de Y en de O geen andere controles, want de juiste route gaat om de Y-paal; zie rechts.

varia20 p

varia20 sDHRC [2]

Het antwoord op de vraag over de D en de T: net links van de T loopt weer eens een verstopt wit weggetje, precies door de "8"!

Toegift

Nog even twee opmerkingen over die hierboven genoemde superlange pijl 21 (die overigens een lengte had van zo'n 30 kilometer).
Ten eerste kan ik het natuurlijk niet laten om u te wijzen op het laatste plaatje in de column van 27 oktober 2015, die ging over de Ster van Valkenburg van dat jaar. Dat was de eerste column waarin ik iets uit de oude doos liet zien, en dat was pijl 37 van het eerste traject van de Teamrit van 1983 (uitzetters: Jos Bruin + RdV). Deze pijl was, net als het bijbehorende nummer en de pijlpunt, op dezelfde manier verstopt als Jaap's pijl 21, maar was "slechts" 21 kilometer lang. Jaap is dus de nieuwe recordhouder!
Ten tweede is het wel amusant dat deze pijl 21 weer een voorbeeld is van een uitzetter die (min of meer) in zijn eigen val trapt. Wat Jaap zich (aanvankelijk) niet realiseerde was dat zo'n lange pijl gewoon als weg kan worden gebruikt, waardoor er op enkele plekken omwegen mogelijk waren die korter waren dan de door de uitzetter bedoelde. Maar dat maakt het extra leuk voor de deelnemers! In de wandelgangen heb ik vernomen dat Jaap door een of meer deelnemers attent is gemaakt op deze mogelijkheid, zodat hij tijdig nog een blokkeringskruis bij kon plaatsen en de moederkaart kon aanpassen (in een droogrit kan dat - min of meer).