Nadat de BGR enkele jaren lang een hoog puzzelgehalte had gekend (veroorzaakt door veel moeilijke constructies in betrekkelijk kleine industriegebiedjes), zagen we vorig jaar het andere uiterste, namelijk een echte "rij-rit" met klassieke grensbenaderingsvalletjes (zie de column over de BGR van 2015). Ik schreef toen dat de uitzetters van die "moeilijke" ritten via het Heintje Davids-principe dit jaar misschien de BGR weer zouden uitzetten, en dat ik hoopte dat zij dan een mix zouden kunnen vervaardigen van die twee genres, omdat die allebei zo zijn charme hebben.

 Iedereen vindt het immers leuk om lekker door te rijden over prachtige weggetjes, maar de meer ervaren deelnemers vinden het toch ook wel prettig als er enkele pittige kaartleesproblemen zijn op te lossen. Voor de toprijders geldt eigenlijk dat het zo moeilijk moet zijn dat er wel fouten MOETEN worden gemaakt, zodat er toch een klassement uit komt waarin niet iedereen 0 fout heeft. Dat bereik je niet door een qua opzet vrij simpele rit te larderen met een enkele wegverlegging, want dan maakt iedereen 0 of 1 fout, en dat schiet nog steeds niet erg op… De ideale mix voor een goede grensbenaderingsrit bestaat mijns inziens uit een rit die in hoofdzaak over "doorrij-wegen" gaat, met daarin af en toe een klassiek valletje (bermlijn, voetbrug, pontveer, fietspad, weg door kaarttekst, weg door kaartteken, verstopt ommetje, etc.), hier en daar een wegverlegging (al dan niet door de uitzetter veroorzaakt), en af en toe een "moeilijke" omrij-route (zo min mogelijk over rood, terug via de oude weg, slim keerlusje, dat soort dingen). En om het dan met name voor de A-klasse echt interessant te maken kan er zo hier en daar een industrieterrein worden gebruikt om de deelnemers wat echt moeilijke (her)constructies te laten maken.
 
Gezien het spontane applaus dat de uitzetters (Anton Aarden en Sjef Huijbregts) ten deel viel, nog voordat de voorzitter bij de prijsuitreiking aan zijn dankwoord was begonnen, kunnen we vaststellen dat de deelnemers van mening waren dat deze rit die ideale mix dicht benaderde. In de wandelgangen konden opmerkingen als "de beste rit van dit jaar (tot nu toe)" worden beluisterd. Je zou hoogstens kunnen zeggen dat voornoemde mix wat ongelijk verdeeld was: het ochtendtraject was van het type "rij-rit", en het middagtraject voerde voor een groot deel door de bij BGR- en Turfschiprit-deelnemers bekende Oosterhoutse industrieterreinen, met inderdaad een aantal zeer moeilijke stukjes; hier werd meer stil gestaan dan doorgereden. Een enkeling vindt dit overigens meer het karakter van een droogrit hebben "die je net zo goed bij de start op het terras zou kunnen oplossen", maar dan zou je toch de spanning en de tijdsdruk missen die "in het terrein" optreden; bovendien is het een groot verschil dat je in een droogrit bijvoorbeeld alle controles al op voorhand ziet staan, waardoor er geen enkel verrassingsaspect in zit. Als Anton en Sjef (die het vast nog wel een keer gaan doen) de volgende keer die twee basisvormen nog beter door elkaar weten te husselen dan komt er denk ik een helemaal perfecte rit uit!
 
Dat een rit "goed" of laten we zeggen "minder goed" is kan je ook wel afleiden uit het aantal controles dat na afloop geneutraliseerd wordt. Als het aantal neutralisaties minimaal is (met als summum NUL) dan betekent dat dat er weinig tot geen fouten in de rit zaten, en dat ZOU kunnen betekenen dat het een hele goede rit was. Ik schreef hier "ZOU", omdat het natuurlijk ook zo zou kunnen zijn dat er weinig te neutraliseren viel omdat er "niets in zat"… 
 
In deze BGR zat echter meer dan genoeg, maar op één controle na behoefde er NIETS geneutraliseerd te worden! En die ene controle betrof niet eens een fout van de uitzetter(s), kortste route niet gezien of zo, maar een discussiepuntje over "een weg zonder bermlijnen". De betreffende controle werd "uit coulance" geneutraliseerd, omdat eigenlijk niemand wist hoe het nu precies zit. Zie het kaartfragment hiernaast. Het gaat om de weg door de teksten "Voorm Linie" en "Den Hout"; deze weg is tussen "Voorm" en "Linie" wel geel, maar heeft geen bermlijnen. Mag dit nu als weg worden beschouwd, of niet? Er zijn zowel voor- als tegenargumenten te bedenken. Voor: in het reglement van de klassieke ritten schijnt te staan dat er minstens één bermlijn moet doorlopen, maar in het TRK dat bij "onze" ritten van toepassing is staat dat niet. Tegen: uit enig onderzoek blijkt dat de kaartenmakers van de Topografische Dienst tussen twee delen van een tekst, of tussen twee letters of zelfs binnen één letter, in het algemeen, als het even kan, de bermlijnen doortekenen. Kijk maar naar de tekst "Made" die op dezelfde wedstrijdkaart voorkwam: tussen de "d" en de "e" is een stukje bermlijn zichtbaar. En op het voorbeeld van "ZWOLLE" (afkomstig van een andere topo-kaart) zien we binnen de "O" ook een bermlijn (het lijken er zelfs twee, maar dat is gezichtsbedrog).
Je zou dus zeggen dat je het geen weg mag noemen als je helemaal geen bermlijnen ziet, behalve als die onmogelijk te tekenen zijn omdat er tekst in de weg staat (zowel letterlijk als figuurlijk!). Het is extra lastig omdat je als deelnemer niet weet of de Topografische Dienst deze "weg" heeft getekend, of dat de uitzetter dat heeft gedaan. In dit geval was het de uitzetter, maar daar kom je pas later achter. Al met al lijkt het me wel terecht dat deze controle geneutraliseerd werd.

En wat vindt U trouwens van deze twee fragmenten? Het eerste komt van een originele topo-kaart, het tweede is een variant die we onlangs in een droogrit aantroffen; uitzetters (ver)tekenen ook heel wat tegenwoordig!
Weg of geen weg, dat is de kwestie…
 
Waar zullen we het nu eens over hebben? Er was zo veel te beleven in deze rit dat de keuze moeilijk is. Laat ik eens een voorbeeld nemen van een controle met een zeg maar "moeilijke" opdracht. In het TRK-2 (Technisch Reglement Kaartlezen, deel 2) staat in artikel 1 ("Controles en opdrachten - aanvullingen") onder meer:
"Indien een opdracht wordt gegeven tijdens het rijden van de geconstrueerde route dient na het uitvoeren van de opdracht, te worden gehandeld conform de van toepassing zijnde herconstructie opdracht. Indien van toepassing is het opnamepunt (zie TRK 2 artikel 8.a.1) de eerste samenkomst van kaartwegen voorbij de plaats waar de opdracht is gegeven." 
Van dit principe maken sommige uitzetters gebruik (volgens enkelen: misbruik?) om leuke constructies in hun rit te stoppen. Het volgende voorbeeld geeft een goed idee van hoe zo iets gaat.

 

(NB: controles alleen zichtbaar in de vlagrichting)

De hoofdroute is rechtsom grensbenaderen, van A naar B, dus a-c-d-e-f-g-x. Vlak voor D staat de controle A, met opdracht "ER" (einde weg rechts). Dus eerst bij d rechtsaf, en dan volgens bovenstaande regel een herconstructie maken naar d (!), richting e. De kortste route is keren via de lus e-f-g-e (tegen de klok in), en dan via d-c-p naar d, om daar de oorspronkelijke route op te pakken. Dat gaat goed tot keercontrole 16, waarna we van e direct naar d kunnen (geen "omweg-op-omweg") om dan volgens plan d-c-p-d te gaan rijden. Helaas (?) blijkt er geen weg van c naar p te lopen, zodat we gedwongen naar keercontrole 13 rijden (eigenlijk om ergens voorbij punt a een keerlus te draaien). Na deze 13 noteren we wederom de A, en moeten dus ook weer de opdracht einde weg rechts uitvoeren. Dus weer bij d rechtsaf, en nu? Het opnamepunt is nog steeds d, richting e, en dat kan nog via weer de keerlus bij f, en dan e-d-o-d. Maar: vanwege de voorkennis over controle 16 mogen we de keerlus niet meer tegen de klok in rijden, maar gelukkig nog wel andersom, en belanden dus bij keercontrole 14. Nu doen we "simpel" g-e-d-o-d: keercontrole 15. Hèhè, eindelijk bij d! Op weg naar x niet vergeten te blijven grensbenaderen, dus nogmaals de 16 (want nu, vanaf d,  geen voorkennis meer). En later in het traject op de terugweg (x-e-d-o-p-z) trouwens ook nog een keer de 15. Samenvattend: A-16-13-A-14-15-16-[…..]-15.
Even een klein dingetje tussendoor. Zou U een keerlusje maken om het kaartteken in plaatje a hieronder? En in plaatje b? In het eerste geval ziet U een wegwijzer(om begrijpelijke redenen ook wel een Y-paal of kortweg een Y genoemd), en op het tweede een (veel minder vaak voorkomende) zendmast (zie legenda in plaatje c). In het TRK is plaatje d te vinden. Er is daar sprake van een wegwijzer en van een hoogtepijltje. Er schijnt ergens te staan (maar ik kan het even niet meer vinden?) dat alleen om een Y een keerlusje mag worden gedraaid (althans dat daar wegen omheen liggen); om een zendmast zou het dus niet mogen. Als dat zo is, waarom dan eigenlijk niet? Het is duidelijk dat het hoogtepijltje geen "object" is, maar al die zaken die in het vierde plaatje staan, daar zou je toch gewoon omheen (moeten) kunnen/mogen? Reglementscommissie: help…!
 
Overigens leuk gevonden door de uitzetter, die zendmast lijkt net een Y (let wel: deze plaatjes zijn uitvergroot…)

Ten slotte laat ik U fragmenten zien van de kaarten van de A-, de B-, de C-, en de D-klasse, opdat U een indruk krijgt hoe veel werk uitzetters moeten verrichten om vier klassen door hetzelfde gebied te laten rijden. Zoekt U zelf de verschillen maar… (A en B reden grensbenadering, C en D een pijlenrit, zoals U ziet.)

Deze keer geen anekdote uit de oude doos, maar in plaats daarvan wil ik U wijzen op enkele plekken op het internet waar aan deze columns verwante onderwerpen te vinden zijn.
 
Ten eerste, voor de liefhebbers van droogritten: er zijn twee sites waar regelmatig goede kaartleesdroogritten worden geplaatst, waarbij telkens 1 of 2 maanden later de oplossing en de uitslag verschijnt. De eerste site is die van Rally News (www.rallynews.eu, open het menu en kies "DTR-opgaven"), waar elke 2 maanden een droogrit onder redactie van Jaap Jongman verschijnt; die ritten zijn uitgezet ofwel door Jaap zelf, ofwel door een gastuitzetter (zoals Adrie Brugmans en Henk Jongman). De tweede site is die van de Brabantse Baronierijders (www.baronierijders.nl, klik aldaar op "Droogrit"), waar U zelfs elke maand een nieuwe droogrit aantreft, meestal van de hand van Anton Aarden of Sjef Huijbregts (inderdaad, die twee kwam U hierboven ook al tegen…). 
 
Verder is er, vooral voor de ouderen onder ons, een leuke Facebook-site "Rittensport NL 1965-1985" (www.facebook.com/groups/956082604486524), onder redactie van Bas Buitendijk. Hier treft U, zoals de naam al aangeeft, allerlei wetenswaardigheden, foto's, rallyborden, kaarten, etc. aan uit de jaren 60-90 van de vorige eeuw. Maar als U daar te jong voor bent, laat dat U er niet van weerhouden om daar ook eens een kijkje te nemen, het is heel leuk!
 
En ten slotte wil ik U wijzen op de site van de Twentse TwAC (www.twac.nl), waar U via het menu-item "Over de TwAC", en dan "TwAC-archief", terecht komt op een omvangrijk archief (ook direct te bereiken: www.twac-archief.123website.nl). Hier vindt U (ook) een oude doos, en verder o.a. heel veel uitslagen van vroegere ritten, uiteraard (Twentse) Stoppelritten, maar ook Pijlen- en Teamritten, en nog veel meer… Leuk om te zien wanneer deelnemers van nu voor het eerst in de annalen voorkomen!