De lange winterstop tussen de laatste rit van 2016 (de Teamrit) en de eerste van 2017 (de Botterronde) heb ik al aardig op kunnen vullen met de uitslag van de Pijlenpuzzel. Maar dan nog duurt het nu nog een maand voordat we het hier weer over een recente rit kunnen hebben. Vandaar deze editie van de rubriek "Varia", de zevende alweer.
 
Deze column wordt gevuld met de beloofde voorbeelden uit de Teamrit, de antwoorden op vragen die ik U eerder heb voorgelegd (over de Betuwerit en de Ster van Valkenburg), nog wat opmerkingen over de Pijlenpuzzel, en wat losse flodders.
 
[ a ] Teamrit
 
Zoals beloofd laat ik nog iets uit de onlangs verreden Teamrit zien. Zoals van zo'n Teamrit verwacht mag worden (het zou ongeveer B-klasse niveau moeten zijn, maar meestal is het B+ of A-) waren de meeste problemen niet al te ingewikkeld. Het voorbeeld hiernaast moge dit verduidelijken. Je kan het overigens wel gemakkelijk fout doen… Hoewel de twee kaartfragmenten (wedstrijdkaart plus uitleg) bijna gelijk zijn (en het eerste hier eigenlijk overbodig is) laat ik ze toch allebei zien, en wel omdat de uitlegkaart veel fletser van kleur is, waardoor ik niet zeker weet of U daarop alles goed kunt volgen.
 
De ingetekende lijn gaat, komende van "X", bij punt a rechtdoor, terwijl de werkelijke (gele) weg iets naar rechts gaat. We missen dus het stukje b-c, en dat kunnen we ophalen door via c-d-e-f naar g te rijden, daar de linker rijbaan (!) van de snelweg (de A15) op te gaan, die vervolgens bij h weer te verlaten om via de parkeerplaats (P) en het tankstation (T) bij het opnamepunt c uit te komen. Om dit (reglementair wel toegestane) spookrijden te voorkomen stond er al meteen na punt e de controle H, die ons middels de opdracht "HKL-NVH" niet verder liet omrijden. Foutrijders konden de controle 8 halen, maar de uitleg vermeldde niet welke foutroute de uitzetter dan precies voor ogen had; ik vermoed via een veel langere route bovenlangs (niet geheel zichtbaar op deze fragmenten), en ten slotte ook via de snelweg? 
Even een kleinigheidje er tussendoor. De blauwe equipes moesten over zo min mogelijk rode weggedeelten, en mochten onbeperkt over blauwe. Je bent dan geneigd zo veel mogelijk over blauw te rijden, maar dat was natuurlijk niet verplicht! De kortste route voor blauw van P naar Q was gewoon over de gele weg van a naar b, en dus niet langs de foutcontrole A.
En ten slotte het volgende fragment. Wat is de kortste route van pijl 7 naar pijl 8? Wat denkt U, van pijl 7 naar het zuiden, dan via de witte weg en door de cirkel, en dan verder over de gele weg en door de laatste "n" van "Wageningen-Hoog"? Dat is wel de route die het eerst in het oog springt, maar het is niet de juiste! Correct is: meteen na pijl 7, pal onder de "a" van "Grafheuvels", linksaf, door de tweede "e" van datzelfde "Grafheuvels" naar het noorden, en dan over de oranje weg naar pijl 8. Beloning: controle X (met opdracht "HKL – DMP 8", om uiteindelijk toch onderlangs te gaan). Typisch zo'n geval van "niet moeilijk maar je moet het wel zien"; het verraderlijke hier is dat je eerst naar links moet terwijl je eigenlijk naar rechts wil. Stop genoeg van dit soort valletjes in een rit en je krijgt een klassement! En nu U toch naar dit fragment kijkt: op weg naar pijl 8 krijgt U keercontrole 4. Welke van de controles 7, F, 18 en 19 haalt U (als blauw equipe), en in welke volgorde (vergeet de 15 maar, die was toch fout, want stond niet op een kaartweg)? Haalt U 7-18-19? Of 7-18-F-19? In het laatste geval heeft U de fiets in het bos gezien, en doet U het goed (de gele weg ten zuiden van pijl 8 is dus een fietspad). Alweer: een kwestie van zien!
 
[ b ]  Betuwerit
 
In de column van 21 november liet ik een leuke situatie uit de Betuwerit zien. Ik herhaal in het kort wat ik toen schreef: "Het systeem was: kortste route (van X naar pijl 4), met zo min mogelijk oranje wegen. Dat betekent dus: a-k-j-i-h-g-f (waarmee het oranje stukje k-h vermeden wordt). Van k naar j is DLW, dus omrijden naar j>i via k-h-i-j-e-d-c-b-c-d-e-j. Bij i blijkt er geen weg naar j te zijn, dus gedwongen naar f, waarna we via e naar j willen. Op e-j keercontrole 6, waarna j niet meer bereikbaar is en i>h het opnamepunt wordt. Nu niet via het lusje bij b (foutcontrole 5), want dat gaat over meer oranje dan via pijl 4: e-d-c-a-k-h-g-f-i, langs controles G en H. Ten slotte niet vergeten pijl 4 nog reglementair te berijden: nogmaals controle H. Maar nu de 'vraag van de maand': wat klopt hier niet? Hint: de controles kloppen wel, maar de redenering niet helemaal. Ziet U het?"
Het antwoord op deze vraag is dat de controlereeks inderdaad correct is, maar dat de route die je zou willen rijden anders is dan de uitleg aangaf: na de DLW op k-j is de kortste route naar j niet k-h-i-j-e-d-c-b-c-d-e-j, maar wel k-h-i-j-k-a c-d-e-j. Van de ene kant DLW betekent nog niet dat die weg van de andere kant niet te gebruiken zou zijn, een variant op het hier meermalen behandelde principe "via de oude weg terug". Omdat er bij i geen weg naar j is volgt dan dezelfde route als in de uitleg, zodat de controles dezelfde zijn. Een mazzeltje voor de uitzetter…
 
[ c ]  Ster van Valkenburg
 
En in de column van 26 oktober stond onderstaande situatie. Het systeem was 1-na-kortste-route. Ik herhaal even (iets korter) de bijbehorende tekst (dan hoeft U niet heen en weer te bladeren):
"De kortste route van pijl 20 naar 21 is simpel: a-b-c-d-e. Ook de 1-na-kortste is niet moeilijk: a-b-x-c-d-e. Maar op b-x staat keercontrole 7 (de controles zijn hier zichtbaar in de vlagrichting), dus route opnemen bij x, richting c. De kortste manier om vanaf b bij x>c te komen is b-c-x-y-z-w-v-y-x, dus controle 8. De volgende mogelijkheid (vanaf c) is c-b-a-t-s-v-y-x: controle 10. En dan resteert alleen nog de lange route onderlangs: b-c-d-u-p-w-x-y-x. Dat levert controle A op, en die geeft als opdracht "HKL-NVH", dus keren en niet verder herconstrueren, en verder met pijl 21. De oplossing is dus 7-8-10-A. Maar nu komt de 'lezersvraag van de maand': zou U dit ook zo doen? Of twijfelt U net als de meeste deelnemers of de uitzetter het niet anders bedoeld heeft? Als U het goed doet haalt U eigenlijk geen enkele controle!? Ziet U het ook?"
 
En, zag U het ook? De 1-na-kortste route is helemaal niet a-b-x-c-d-e! Immers, als U goed kijkt dan ziet U vlak voor pijl 21, bij punt e, een rotonde (die ook op de originele stafkaart staat), en omdat de kortste route rechtsaf langs de rotonde gaat is de 1-na-kortste route links om de rotonde heen (ruim korter dan het driehoekje b-x-c). Dus eigenlijk moesten we niet de controles 7-8-10-A noteren, maar geen enkele controle (en de rotonde gewoon zonder verkeersovertreding in de toegestane richting nemen, want er staat een cirkel/ovaal omheen)! Bij het bestuderen van de uitleg was het trouwens al duidelijk dat de uitzetter deze rotonde over het hoofd had gezien, want op die uitleg staat bij punt e geen rotonde getekend. (Ik wil U niet op verkeerde gedachten brengen, maar misschien is het beste wat je in zo'n geval als deelnemer kan doen: "handelen in de geest van de uitzetter", dus net doen of je die rotonde ook niet ziet; daar kan je je geen buil aan vallen, want ofwel dat wordt goed gerekend omdat het ook zo op de moederkaart staat, ofwel iemand protesteert en de hele situatie wordt geneutraliseerd.)
 
[ d ]  De Pijlenpuzzel
 
Na de publicatie van de oplossing en de uitslag van de Pijlenpuzzel is er nog wat contact geweest tussen deelnemers en uitzetter, deels via de mail, en deels mondeling tijdens de jaarlijkse prijsuitreiking van de NRF.
 
Net zoals je in een echte rit "domme" fouten kan maken die eigenlijk niets met kaartlezen te maken hebben, kan je dat in een droogrit of kaartleespuzzel natuurlijk ook. Zo dacht Adrie Brugmans dat een bepaalde route korter was dan die welke volgens de uitleg de juiste was; dit bleek echter veroorzaakt te worden door de manier waarop hij de kaart had uitvergroot: wel verticaal uitgerekt, maar niet horizontaal. Tsja, in de meeste browsers (in ieder geval in de Internet Explorer en in Google Chrome) werkt het zoomen voornamelijk verticaal. Hoe je met de kaart omgaat is uiteraard je eigen verantwoordelijkheid… Toen Adrie het eenmaal doorhad (te laat) was hij toch blij dat hij "eigenlijk een foutloze oplossing had". Ja, dat zeg ik ook altijd als ik in een rit bijvoorbeeld drie fouten heb: "die eerste is een meetgeval, dat is niet echt een kaartleesfout, die tweede hadden we eigenlijk wel goed, maar omdat de controles zo vreemd stonden hebben we het fout gedaan, en de derde zijn we vergeten op te schrijven; eigenlijk helemaal foutloos dus!" Op die manier haalt iedereen nul strafpunten, en dat is nu ook weer niet de bedoeling.
 
Een soortgelijk verhaal geldt voor Remco Luksemburg (van wie je eigenlijk ook een foutloze inzending zou verwachten?). Na vergelijking van zijn ingezonden controles met die op zijn "kladpapier" (zijn telefoon), bleek dat hij de controles niet goed had overgenomen. Net echt! En de derde die ik wil noemen is onze webredacteur Gerrit van Assen. Hij had aanvankelijk een foutloze oplossing, maar bij het intypen vond hij dat er toch een lusje te veel in zat: "B-E, dat had ik toch al, waarom heb ik dan B-E-B-E opgeschreven?". Omdat je inderdaad twee keer B-E moest hebben Gerrit! En zo waren er dus 5 in plaats van 8 oplossingen met 0 fout… En wie weet wat al diegenen die ik niet heb gesproken eigenlijk hadden willen inzenden…
 
O ja, ik wil U ook niet onthouden wat de enige vrouwelijke inzender vertelde. Willemien Vijvers: "Ik wist wel dat ik iets fout deed, want je maakt natuurlijk geen rit waar de finish onbereikbaar is". Kijk, die is op de goede weg! Maar dat wisten we al: Willemien is kampioen B-klasse 2016, met o.a. vier eerste plaatsen.
 
[ e ]  De oude doos
 
Toch nog iets gevonden in de inmiddels bijna lege oude doos. Het gaat weer over een ex-collega. Deze was afkomstig uit het landelijke en rustige Friesland, en had familie die daar nog woonde, sommigen op het vasteland, en anderen op Vlieland (het kan ook een ander Waddeneiland geweest zijn). En wat deze collega mij vertelde was dat als de familie van het eiland op bezoek ging bij die op "de wal", dat ze dan nooit met de auto gingen. Waarom niet? Omdat het verkeer daar zo druk was! Alles is relatief…
 
[ f ]  Uitsmijter
 
Weer een goede van de spellingscontrole van Word: als alternatief voor "linkerrijbaan" wordt – naast het correcte "linker rijbaan" – ook "linke rijbaan" voorgesteld. Goed gezien Microsoft!