Varia 12

Het is nog even wachten op de Teamrit (24 november), dus U moet het weer doen met een aflevering van de serie "Varia". Hierbij bied ik U een achttal hoofdstukjes die niet allemaal kaartlezen als onderwerp hebben. Maar er zijn raakvlakken!

 

[a]  Handige stickers?

 

In de winkel aan boord van de ferry van Hoek van Holland naar Harwich kan je, naast de onvermijdelijke tax-free zaken als drank, parfum en sigaretten, ook wegenkaarten en dergelijke aanschaffen. In die afdeling van de shop trof ik onlangs ook deze handige (?) stickers aan; de eerste heet DriveRight en "helpt u om op de juiste kant van de weg te rijden", en de tweede heet SpeedRight en "zet verkeersborden in 'mph' om in 'kph' op Uw snelheidsmeter (!), zodat u altijd met de juiste snelheid rijdt". 

 

Opmerking 1: Ik ken een ex-voorzitter van de NRF die Nederlandse rotondes ook wel op die manier neemt...

 

Opmerking 2: Mijn TomTom geeft ook aan hoe hard ik mag rijden, en vertaalt daarbij ook Engelse mijlen naar onze kilometers. Maar daarbij wordt afgerond op 5 km/uur, zodat 60 mijl wordt vervangen door 95 km (i.p.v. 96, soit), maar 30 en 70 mijl door 50 en 115 km (i.p.v. 48 en 112), zodat TomTom je in die laatste gevallen sneller laat rijden dan is toegestaan. Beetje DomDom?

 

 

[b]  Door het water

 

In de serie "(niet) door het water rijden" hierbij een bijdrage van Aad van Oosten. De foto is genomen in Duitsland, ergens tussen Kell am See en Hunsrück (ten oosten van Luxemburg/Trier).

 

[c]  Ronde door Vriesland 2018

 

We kijken nog even terug naar de RdV 2018, om twee redenen.

 

[1] Na publicatie van de uitleg en de uitslag bleek dat er nog één situatie was waarover je van mening kan verschillen. Gelukkig betreft het "slechts" een meetgeval, en zal het dus geen aanleiding geven tot verhitte discussies. Het gaat om de route naar pijl 1, waar je na de keercontroles 12 en 11 die pijl vanuit het zuiden moest benaderen, en daarbij de keuze had tussen linksom of rechtsom (via x-y respectievelijk p-q, zie kaartfragment). Volgens mijn uitleg was het "verrassenderwijs" korter om linksom te gaan (hetgeen een extra controle X opleverde), maar bij nauwkeurig meten blijkt er tussen die twee routes maar heel weinig lengteverschil te zitten. Als ik dat eerder had opgemerkt dan zou ik het wel geneutraliseerd hebben, maar daar is het inmiddels een beetje laat voor. Degenen die de tweede X niet hebben mogen zelf uitrekenen of ze in het klassement een plaatsje opschuiven.

 

[2] In de haast om zo snel mogelijk de uitslag te publiceren heb ik bij twee deelnemers het aantal fouten van de schraplijst verkeerd overgenomen op de lijst met de uitslag. Dit betreft Herman van Lente die 13 fout had (en niet 12), en Dik Vervoort die 12 fout had (en niet 10). Zij zullen er niet van wakker liggen, maar er was één deelnemer die hier van profiteerde: Aad van Oosten stijgt hierdoor van de 19e naar de 17e plaats (en kan nu weer rustig slapen?). Als iedereen het goed vindt ga ik dat allemaal niet meer uitgebreid corrigeren op de site; daarvoor is de finish iets te lang geleden gesloten... Maar nu is het toch even gezegd.

 

[d]  Na 3 bomen rechts

 

De autosportclub RAC Den Haag, waar mijn kaartleeswortels liggen (zo'n halve eeuw geleden), hield zich zowel met kaartlezen als met routebeschrijving bezig (nog afgezien van slaloms en rally's). Er waren leden die alleen KL- of alleen RB-ritten reden, maar velen deden beide, al lag de voorkeur van de meesten wel bij één van beide disciplines. En natuurlijk waren er ook typische "chauffeurs" die niets of weinig van kaartlezen of routebeschrijving begrepen, maar gewoon deden wat de navigator aangaf.

 

Tot die laatste categorie behoorde Arie Boot, van wie ik al eens verteld heb dat hij rechtdoor tegen een paaltje reed omdat navigator Jos Bruin (later mijn co-equipier en mede-uitzetter) "niet op tijd gezegd had of hij naar links of naar rechts wilde".

 

En ook was er de typische rallyrijder Appie Niemeijer die eigenlijk nooit iets anders wilde dan de auto die voor hem reed inhalen. Het echte kaartlezen liet ook hij aan zijn navigator over. Maar om de een of andere niet te achterhalen reden had deze Appie toch eens een RB-rit uitgezet, en dat zouden we weten ook... Ik herinner me de opdracht "na 3 bomen rechts", waarbij het de bedoeling was dat je niet rechtsaf ging (maar rechtdoor naar de opvangcontrole), omdat er ter plaatse 4 bomen stonden! Ik denk niet dat hij daarna nog RB-ritten heeft uitgezet...

 

Voor de (kaart)lezers die de vorige alinea niet begrijpen heb ik een advies (op het gevaar af te worden ontslagen als columnist - hoewel, pure RB-rijders lezen dit toch niet): begin - als kaartlezer - niet aan routebeschrijving!

 

[e]  Oude (en nieuwe) doos

 

De volgende foto komt niet uit mijn oude doos, maar uit die van Adrie Brugmans, met wie ik in 1976 blijkbaar een gelegenheidsequipe vormde in een rit met de naam Combirit, volgens Adrie vanuit Reeuwijk. Observatie van Adrie: "42 jaar geleden en nog steeds met hetzelfde bezig. Dat moet dan wel een héél leuke hobby zijn…" Op de foto ziet U trouwens dat er niets nieuws onder de zon is: ook toen al moest de navigator het werk doen, en zat de bestuurder er naast en keek ernaar...

Tegenwoordig komt het niet meer zo vaak voor dat er foto's van de deelnemers worden gemaakt, althans door de organisatie. Helaas zijn andere instanties nog wel actief op dit gebied: U zult het niet kunnen waarnemen, maar in auto uiterst rechts op de tweede foto zit dezelfde navigator als deelnemer aan de recente Ster van Valkenburg. En er staat precies bij waar, wanneer, hoe laat, en hoe hard...

 

 

[f] Ierse wegwijzers

 

Op de internetsite "www.wegenforum.nl" bestaat (bestond) een rubriek "veel armen aan één wegwijzerpaal". In 2006 heb ik daar onder andere deze foto's gepost die ik tijdens een vakantie in Ierland gemaakt had. Niet handig als je snel moet beslissen... Opvallend is de toevoeging "km" op bijna alle borden; er waren ook borden die de afstanden nog in mijlen aangaven (zie de zesde foto), en je moest dus goed opletten of er wel of niet "km" bij de afstand stond! Overigens zijn de borden tweetalig: Engels en Iers (Gaelic).

  

 

En om nog even in Ierland te blijven, ze gingen daar toen niet alleen over van mijlen naar kilometers, maar ook van ponden naar euro's. En de vertaling ging nogal exact: op het illegaal vuilstorten stond hier een boete van £ 1500, en dat werd na de overgang dus € 1904,61!

 

Denk trouwens niet dat U hier niet mag parkeren, want dat mag hier juist wel! Dit is het Ierse bord voor parkeerplaats, als het niet mag dan staat er een streep doorheen:

Logisch eigenlijk, als er een streep door staat, dan mag het NIET, en zonder streep mag het WEL. Zit wat in...

 

[g]  Meten op de kaart

 

In onderdeel [c] van deze column was sprake van het meten van afstanden. Daarvoor bestaan handige tools. Misschien dat je daar als deelnemer tijdens een rit niet veel aan hebt (hoewel?), voor een uitzetter die bezig is een traject in elkaar te zetten kunnen ze zeer nuttig zijn. Dat de twee routes uit onderdeel [c] nagenoeg even lang zijn ontdekte ik (te laat) door de meet-tool van Google Maps te gebruiken.

Voorwaarde om dit te kunnen doen is dat op Google Maps dezelfde wegen staan als op de wedstrijdkaart; als die laatste verlegd zijn (hetzij door de gemeente, hetzij door de uitzetter), dan komen de wegen niet overal overeen, en heeft deze manier van meten geen zin. Het werkt als volgt: zoom op Google Maps zo ver in dat alles wat U wilt meten er netjes "klikbaar" op staat, klik met de rechter muisknop op het startpunt, en kies uit het dan verschijnende pop-up-menu de optie "Afstand meten". Klik dan (met de linker muisknop) op een volgend routepunt, en daarna weer op het volgende, etcetera. Als U dit doet merkt U dat Maps steeds rechte lijnen trekt, dus U moet steeds rechte stukjes weg in de route opnemen. Als U uiteindelijk bij het eindpunt aankomt ziet U in het kadertje onderaan de totale afstand, in dit geval linksom 5700 meter en rechtsom 5770 meter. We hebben dus slechts 70 meter verschil! Deze tool heeft nog wat handigheidjes: U kunt tussenpunten eenvoudig verplaatsen, of nieuwe tussenpunten toevoegen (door op een lijnstuk te klikken en het aangeklikte punt te slepen naar de positie van het nieuwe tussenpunt); de afstand verandert steeds netjes mee.

 

Een andere mogelijkheid is www.afstandmeten.nl. Daar kunt U kiezen uit verschillende kaartbeelden; standaard krijgt U "OpenStreet" (zoals in het linker deel van de volgende afbeelding), maar door te klikken op het symbooltje dat U hier links ziet krijgt U de keuze uit andere mogelijkheden, waaronder "OpenTopo" (zoals rechts in de afbeelding). Kiest U deze laatste mogelijkheid dan ziet U de ons vertrouwde topo-kaart! En het meten van routes is hier nog eenvoudiger dan in Google Maps, want U hoeft hier geen rechte lijnstukken te tekenen: de tool bepaalt zelf de route over de weg, inclusief alle bochten en afslagen! In het volgende plaatje waren slechts enkele muisklikken nodig om de gewenste route te laten verschijnen, met links bovenin de afstand. Ook in deze tool is de linker route korter, al is het verschil nu nog maar 10 meter (5770 tegen 5780). Deze manier van werken is nauwkeuriger dan die met Google Maps, vanwege het feit dat je in Maps dus rechte lijnen moet gebruiken en daarbij nog wel eens een bocht wil afsnijden (zoals hierboven links het deel van de route over de N667); omdat afstandmeten.nl het verloop van de weg exact volgt, is dat de betere methode.

 

[h]  Kaarten printen

 

Als laatste onderwerp in deze column een tip voor droogrit-oplossers. Velen prefereren het om een droogrit "op papier" op te lossen, in plaats van "op het scherm". Begrijpelijk, meestal gaat het aan de keukentafel, met goed licht, en met potlood en meetlatje bij de hand, beter dan turend naar het scherm. Al kan je op een scherm natuurlijk inzoomen en zodoende de kaart uitvergroten, om een situatie beter te kunnen bekijken. Ik hoor wel eens de klacht dat het "op papier" ook niet lekker gaat, omdat de kaart dan te klein zou zijn. Degenen die dat ook vinden hebben misschien baat bij de volgende tip. Als de kaart beschikbaar is in pdf-formaat (en vaak is dat zo), open die kaart dan met het Adobe-programma Acrobat Reader (dat op bijna iedere PC aanwezig is, en anders eenvoudig en gratis te downloaden). Als U in het menu "Bestand" het item "Afdrukken..." kiest, dan krijgt U hetzelfde soort schermpje als wanneer U bijvoorbeeld in Word aan het afdrukken slaat: staand/liggend, alle pagina's of een selectie, kleur of zwart/wit. Maar als extra heeft U nu ook de wat cryptische keuze uit "Grootte", "Poster", "Meerdere", en "Boek". Kies nu voor "Poster", en type in het veld "Blokschaal" bijvoorbeeld "200" (%). U ziet dan in het voorbeeldvenster (rechts) hoe Uw kaart zal worden afgedrukt, bijvoorbeeld in vier A4-tjes (in een 2x2-opstelling), of zes stuks (2x3). U kunt kiezen uit een overlap (van een aantal in te geven millimeters) of geen overlap, en U kunt aangeven of U wilt dat er op de afdruk knipmarkeringen worden geprint. Na het afdrukken en eventueel bijknippen  kunt U die A4-tjes dan met een stukje tape aan (of over) elkaar plakken, zodat U ten slotte een mooie grote kaart heeft waarop het prettig werken is. In bijgaande afbeelding ziet U de resultaten bij de instellingen 90%, 150% en 200%: uit de printer komen dan respectievelijk één, vier en zes A4's.

Mocht de kaart niet in pdf- maar wel in jpg-formaat beschikbaar zijn, plak hem dan in een Word-bestand via "Invoegen" --> "Afbeeldingen", en sla het resultaat op als pdf-file via "Bestand" --> "Opslaan als", en kies dan bij "Opslaan als:" voor de optie "PDF (*.pdf)". Daarna kunt U met de aldus gegenereerde pdf-file bovenstaande methode gebruiken.

Bij al dit gepraat over de keuze tussen twee routes moest ik opeens weer denken aan de begintijd van de NS-reisplanner. Toen ik in de allereerste versie daarvan (rond 1990) aangaf dat ik per trein van Rotterdam CS naar Rotterdam Hofplein wilde wist ik wel dat dat een lastige was, want er liep geen directe spoorlijn tussen die twee vlak bij elkaar gelegen stations. De reisplanner gaf dan ook (min of meer correct) aan dat ik via Den Haag moest reizen, met een reistijd van ongeveer 1 uur)! In de tweede versie was dit verbeterd: nu was het reisadvies "lopen" (met als "reistijd" iets van 14 minuten). Maar ik was niet voor één gat te vangen en vroeg de prijs van die reis op. Met als antwoord: in de tweede klasse 0 gulden, en in de eerste klasse ook 0 gulden. Ik ben toen maar eerste klasse gaan lopen...