subtitel: Resto in Casa, Stay at Home, Blijf Thuis

De eerste twee nationale kampioenschapsritten van 2021 (Botterronde en Pijlenrit, beide van de Ellerijders) zijn alweer afgelast. Dat betekent dat het ernaar uitziet dat we hier voorlopig geen recente ritten kunnen "behandelen". En omdat de dames en heren kaartlezers die noodgedwongen hun toevlucht hebben genomen tot droogritten (door sommigen trouwens "tafelritten" genoemd) daar nog wel even mee moeten doorgaan, en anderen misschien hun voorbeeld zullen volgen, zullen we het hier ook maar (weer) eens over droogritten gaan hebben.

Ik heb hier al eens uiteengezet dat de twee plekken waar al heel lang regelmatig droogritten worden aangeboden de websites van de Baronierijders en die van RallyNews zijn.

Bij de Baronierijders (baronierijders.nl) is er maandelijks een rit (met uitzondering van augustus en januari, dus tienmaal per jaar), voorheen om beurten uitgezet door het trio Alex Aarden, Sjef Huijbregts en Alex Bergijk. Helaas is Anton niet meer onder ons, en heeft Sjef aangegeven dat hij er mee ophoudt, zodat we zeer benieuwd zijn of Alex er in zijn eentje mee verder gaat, of dat er nieuwe uitzetters zijn opgestaan (dan wel "als vrijwilliger aangewezen").
Voor een voorbeeld: zie de vorige column, "Varia 17".

Op de site van RallyNews (rallynews.eu) kunnen we al jarenlang minstens een keer per kwartaal, maar de laatste tijd wat vaker, een nieuwe droogrit vinden. Deze opgaven, onder de naam Desk Top Rally, worden gepresenteerd door Jaap Jongman, die ze ofwel zelf uitzet, ofwel daar gastuitzetters voor inzet. Er staat niet altijd bij wie de geestelijk vader van deze droogritten is, maar de wandelgangen zeggen dat zijn broer Henk hier ook bij betrokken is.

Verder bent u – als regelmatige bezoeker van de NRF-site – natuurlijk bekend met de Rondes door Vriesland die uw columnist sinds 2018 voor u verzorgt. Daarover is in deze kolommen al genoeg geschreven, dus daar gaan we het nu niet over hebben.

En dan is er de DHRC, de Dutch Historic Rally Club (dhrc.nl). Onder de bezielende leiding van Jürgen Donders worden sinds enige tijd ook door deze organisatie droogritten gepubliceerd, waarbij ook de leden van NRF-clubs van harte worden uitgenodigd om hier ook aan mee te doen. De nu lopende rit speelt zich af op een Michelinkaart (zie hiernaast). Er zitten pittige opgaven bij de DHRC-ritten!

Een vereniging die wel bij de NRF is aangesloten maar geen nationale kaartleesritten organiseert is de Amersfoortse Amac (amac.tv). Wel organiseert deze club o.a. nog steeds de Nacht om de Lange Jan, vroeger een bekende rit die meetelde voor het kampioenschap van de RAC-West; tegenwoordig is dit een rit voor klassieke auto's. Ook de Amac ging noodgedwongen over op droogritten, en vond onder anderen NRF-voorzitter Remco Luksemburg bereid om een "simpel droogritje" uit te zetten. Het geheel heette wel "Heavy New Year Rally"! Op een grote Michelinkaart van een stuk Duitsland stonden slechts 15 pijlen, maar wel 154 controles! Onder die controles waren er een groot aantal die je helemaal niet moest aandoen, maar dat was Remco's manier om "slimme" routes niet te laten opvallen. In sommige deelgebieden stond gewoon ongeveer op elke weg een controle, waardoor er geen enkele controle meer was die door zijn plaatsing extra opviel. Handig (maar bewerkelijk)! Dat zie ik in een echte rit zo gauw niet gebeuren; je zal al die controles maar moeten wegzetten, en niet te vergeten later ook weer oprollen!
Hoe zou u trouwens de barricade op pijl 3 ontwijken (niet tegen de groene hoofdroute in)?

Over wegzetten en oprollen gesproken, op de site van de Amac kwam ik onder "woensdagavondritten" ook de Kees Stoel Memorial tegen. Dat deed mij terugdenken aan de jaren 70 van de 20e eeuw, toen Jos en ik een aantal keer de West-Nederland Rit hebben uitgezet. Vanwege de niet geringe lengte en het grote aantal trajecten was daar een vrij omvangrijke bemanning voor nodig, onder wie een aantal routechefs (één per traject). Deze onmisbare functionaris zorgde ervoor dat alle controles (zowel bemand als onbemand) en ritpijlen op tijd op de juiste plek stonden, hield tijdens de rit in de gaten of alles netjes bleef staan waar het bedoeld was, en had na afloop de ondankbare taak om alle controlebordjes en pijlen weer op te halen. Dat laatste terwijl deelnemers en uitzetters gezellig bezig waren aan de après-rit. En inderdaad, Kees Stoel was één van de mensen die dit werk – om voor ons ondoorgrondelijke redenen – leuk vonden, en vele jaren achter elkaar met grote overgave uitvoerden. Ook in de Amac heeft Kees zijn sporen verdiend; mooi dat er een rit naar hem is genoemd!

column102 fEn dan: Targa Resto in Casa! Omdat Remco Luksemburg weet dat ik nogal bezig ben met droogritten (niet alleen als uitzetter maar ook als deelnemer), attendeerde hij mij erop dat twee van zijn Engelse rally-vrienden, Anthony Preston en Peter Rushforth, druk bezig zijn onder de naam "Targa" in Engeland ritten te organiseren "op de Nederlandse manier". Deze heren hebben veel ervaring in rally's (en ritten?) op het Europese vasteland, en hebben er plezier in om "onze" systemen ook in het Verenigd Koninkrijk (nou ja, verenigd?, laat de Schotten het maar niet horen…) populair te maken. En vanwege de corona-ellende zijn ook zij overgegaan op het uitzetten van droogritten. Het motto van deze ritten is heel toepasselijk "Resto in Casa" (blijf thuis).
De heren waren zo vriendelijk mij uit te leggen hoe een en ander zo gekomen is. Hierbij hun verhaal (geschreven door Anthony), dat ik maar liever in het Engels laat staan.

Targa Rusticana
The 'Targa' is from 'Targa Rusticana - This is the name of a famous UK navigation night-time road rally which ran from 1954 to 1973. First in the Cotswolds and then mainly in Wales. It was organised by Oxford University Motor Drivers' Club. Peter was at Oxford University in the 1960s and was one of the organisers. He was Clerk of the Course in 1971. 

Targa Rusticana in a rough Latin translation means "Tour of the Countryside" 

The rally was resurrected as a weekend classic car rally in 1990 (running Saturday daytime, Saturday night time and Sunday morning). It was organised by John Brown (who established HERO and was also the RAC Rally winning navigator in 1961, and organised many more rallies including the original Targa Rusticanas and was a winning navigator on many rallies). Peter assisted him and then became Clerk of the Course. It ran until 1998. 

Then from 2000 to 2005 it was run as a one day rally. Peter was Clerk of the Course and I was his Assistant as I was at Oxford University at the time. The format comprised Regularity Sections and Special Tests. The navigation was UK style rather than European but we did use "Arrows". 

Attached are a couple of navigation handouts and an example of a special test from the final event in 2005.

Why "Targa Resto in Casa"?
The name was chosen because it was close to the original Targa Rusticana name and it means "Stay at Home" so it was an appropriate name as we started the first series in the main UK covid-19 lockdown period (March to May 2020). 

Why European Navigation?
Peter first competed in the Horneland Rally and Tulpenrallye in 1999 and has done most of them ever since. He also competed in the Coppa d'Europa and SLS Classic for many years. 

He has always really enjoyed the Dutch and European style of events and has always wanted to encourage UK competitors to try the events. 

I did the Tulpenrallye in 2009, 2010, 2011 and then again in 2016 after he suggested that I take part. 

When the first UK lockdown happened in March 2020 we thought it would be good to run a Table Top Rally series. 

We wanted to do something different from the rest of the table top events and as Peter was keen to continue to encourage more people to do Dutch and Belgian events then we decided to use the Dutch style navigation but on our UK Maps. 

We emailed a few people we knew and Peter emailed his Dutch rally friends. We then asked people to spread the word and soon we had 98 entrants for the first of our 6 Routecards. 74 did them all.

Rene Smeets and RREvents offered a half price entry on the Coppa d'Europa 2021 for the best non-Benelux Finisher.

Bovenstaand relaas geeft u een goede indruk van het totstandkomen van de Resto in Casa-droogritten. De drie trajecten van december (kaarten en reglementen) kunt u vinden in (en downloaden van) Google Drive: drive.google.com/drive/folders/1zOX-U4mva7aNcuLwCFHjf8laCf_rZGTj (we plaatsen hier geen werkende link, omdat we de lezers graag hier willen houden, dus u zult moeten knippen-en-plakken, probeer het maar niet over te typen…).

Een woord van aanbeveling: wat ik er tot nu toe van heb gezien was zonder meer de moeite waard. Het is niet bijzonder moeilijk, maar het zit vol met allerlei kleine valletjes die stuk voor stuk goed oplosbaar zijn, maar die je ook zo maar fout kan doen (waar heb ik dat eerder gehoord?). Inzenden van oplossingen is mogelijk tot 10 januari 2021, 22:00 uur Engelse tijd (dat is 23:00 uur NL-tijd). Voor de trajecten 1 en 3 zult u - denk ik - niet veel tijd nodig hebben, maar voor traject 2 moet u toch wel even rustig gaan zitten. En o ja, herconstructies komen helemaal niet voor; daar hebben de heren zich nog niet aan gewaagd, maar dat komt vast nog wel…
Veel succes!

Als ik zou proberen ons kaartleesjargon in het Engels te vertalen, en ik zou dan op de proppen komen met (onder andere) de volgende vertalingen, wat zou u dan denken?

 routecontrole (RC)    route control (RC)
 tijdcontrole (TC)  time control (TC)
 foutcontrole   false RC letter
 neutrale route  neutral route
 droogrit   dry ride
 grensbenadering  border approach / border line approach
 ingetekende lijn  drawn line
 1-na-kortste route  second shortest route 
 combinatie  combination
 doorgetrokken bermlijn  extended verge line 
 raken en kruisen  touching (or hitting) and crossing  
 routeconstructie  route creating / route construction
 versprongen viersprong   staggered crossroads 
 keerlus    turning loop
 licht is rijden   light driving 
 omweg  detour 

 

Ja, hoe zou u reageren? U zou waarschijnlijk van mening zijn dat ik hier een staaltje steenkolen-Engels ten beste geef, of anders dat de vertaling wellicht was verricht door Google Translate. Maar niets is minder waar: de heren - die blijkbaar Nederlands op zijn minst kunnen lezen - hebben het helemaal zelf vertaald! En daarbij hebben ze niet geschroomd om onze formuleringen letterlijk in het Engels om te zetten. NB: Bij navraag bleek dat hun reglementen deels uit de Engelstalige regels van bijvoorbeeld de Tulpenrallye (ja dat schrijf je zo) en de SLS afkomstig zijn, maar deels inderdaad ook met behulp van Google Translate tot stand zijn gekomen.

Wat dacht u verder van de volgende formuleringen; komen ze u bekend voor?

"Turning around ‘on the spot’ on the route is NOT permitted";

"Only roads marked with two ‘verge lines’ on the provided ‘map pages’ may be used";

"Original map labels and signs such as all texts, various land features, regional boundary markings, altitude lines, touristic and leisure symbols among others do not interrupt or block the underlying road";

"Any Symbol or Label (including TC Flag Symbols, RC Letter Symbols, Text Boxes, Circles with numbers indicating Objectives, the Grid to record RC letters etc) added by the Organisers interrupts / blocks the underlying roads and it is NOT permitted to use these roads".

Ik heb enkele mailwisselingen met Peter en Anthony achter de rug, en al na hun eerste mail (na mijn verzoek om wat informatie) was ik met stomheid geslagen: zij bleken ook aan onze Nederlandse droogritten mee te doen, en hadden in de moeilijke Heavy New Year Rally van Remco slechts vijf fouten (waaronder één 'silly mistake', vonden zij). En verder feliciteerden ze mij met mijn gedeelde eerste plaats in diezelfde droogrit, en vertelden ze dat ze mijn columns op deze site kenden! (NB: Ik schreef "gedeelde eerste plaats", maar volgens de ex aequo-regeling was ik tweede, omdat Ad van der Werf zijn oplossing – met daarin net als in die van mij 2 fouten – 11 uur en 55 minuten eerder had ingezonden.)

Afgelopen zomer organiseerden zij hun "Series One", een aantal droogritten in Europese stijl, waarbij ze deelnemers trokken uit de UK, Ierland, Nederland, Luxemburg, Zweden en Australië! En inmiddels loopt de "Winter Series", met o.a. ook Duitse deelnemers. In deze Winter Series krijgen de deelnemers elke maand (van december t/m maart) een aantal trajecten voorgeschoteld met wisselende kaartleessystemen, allemaal gebaseerd op de systemen die wij hier kennen, met hier en daar een Engels tintje. Bovendien spelen deze ritten zich steeds in een ander land af (december: Schotland, Wales, Engeland; januari: Duitsland, Tsjechië), zodat we al doende kennis kunnen maken met de staf- (of andere?) kaarten van de betreffende landen. Heel leuk, vooral voor wie de Nederlandse kaarten "nu wel kent". Wat dat Engelse tintje betreft: dat kan bijvoorbeeld een aanvullende regel zijn die bepaalt dat je geen gebruik mag maken van "level crossings" (gelijkvloerse spoorwegovergangen); op Engelse stafkaarten worden deze aangegeven met de letters "LC", en vallen dus redelijk op (zou je zeggen). Een ander voorbeeld is dat je (soms) geen wegen mag gebruiken waar water over de weg stroomt. Wij kennen dat wel uit allerlei droogritten, en af en toe ook in echte ritten, maar dat betreft dan bijna altijd een verzonnen situatie, waar de uitzetter een blauw lijntje dwars over de weg heeft getekend. In Engeland is dat anders: daar komen zulke situaties regelmatig voor, en staan dan ook als zodanig op de kaart, met de aanduiding "Ford" (doorwaadbare plaats). In voorgaande columns heb ik er al eens een paar laten zien; hierbij nogmaals de foto's uit de columns van 15-09-2017 en 12-09-2018.

column102 g 

Wie voor het eerst (al dan niet droog) rijdt op een Engelse stafkaart moet er wel op bedacht zijn dat het kaartteken dat wij kennen voor "weg in aanleg" in Engeland iets heel anders betekent. Het staat voor "unfenced road", letterlijk "weg zonder hekken". Het is bedoeld als waarschuwing dat vee uit de aangrenzende weilanden (of heidevelden, rotsgronden, of wat dan ook) ongehinderd de weg op kan lopen. Zie het voorbeeld hieronder, uit traject 2 van de december-opgave, met rechts wat praktijkvoorbeelden! U ziet hier trouwens ook rode stippen (en er bestaan ook groene); dat zijn geen blokkeringen, maar aanduidingen voor fiets- of wandelroutes!

 

 

Slotopmerking hierover (om geen scheve gezichten te krijgen): overal waar ik Engeland zei bedoelde ik ook Schotland, Wales en Noord-Ierland!

En o ja, voor wie wat meer wil lezen over "Table-Top Rallying": bekijk eens de website "table-top-rallying.org.uk"; u vindt daar een schat aan informatie over het fenomeen "Engelse droogrit".

Nu nog even iets over droogritten in het algemeen. Hoe lost u die eigenlijk op? Op papier? Of op het scherm van uw computer of telefoon? Voor beide methodes is wat te zeggen: op papier kan je goed intekenen en meten, maar op het scherm kan je lekker inzoomen om een wat onduidelijke situatie nauwkeuriger te bekijken. Loopt die bermlijn door? Sluit die weg aan? Staat er een viaductteken? Is dat kleine stukje weg wit of geel?
Persoonlijk rijd ik droogritten liever op papier, met potlood en gum, terwijl ik dezelfde kaart ook op het scherm heb staan om hier en daar in te zoomen. Wat dat papier betreft is een kaart op A4-formaat het handigst (voor wie een A4-printer heeft), maar mocht U beschikken over een A3-printer dan kunt u de kaart natuurlijk ook twee maal zo groot afdrukken. Dat gaat trouwens ook op A4-formaat, als u voor lief neemt dat u dan twee (of meer) A4-tjes aan elkaar moet plakken. In de column van 5 juni 2019 heb ik beschreven hoe u hierbij te werk zou kunnen gaan.
Bij veel ritten is het van belang de gehele hoofdroute in te tekenen voordat u aan het "rijden" begint, zeker als alle wegen maar in één richting mogen worden gebruikt. Dat intekenen kunt u doen met potlood (liefst een lijntje NAAST de weg). Het voordeel is dan dat u het ook weer kunt uitgummen, maar het nadeel dat het in sommige kaartsituaties niet altijd goed zichtbaar is. Het kan ook anders: met een viltstift (helaas niet uit te gummen). Kies een kleur die geschikt is voor de betreffende kaart; in een gebied met veel bossen is het niet handig om een groene stift te gebruiken, en in ritten waar de kleur van de weg belangrijk is moet je natuurlijk ook niet met geel over gele en witte wegen gaan tekenen etc. Meestal is blauw wel een geschikte kleur, vooral in de variant "markeerstift", waarbij alles eronder goed zichtbaar blijft. En als er daarna moet worden omgereden, bijvoorbeeld vanwege een keercontrole, dan zet ik meestal met potlood kleine pijltjes naast de gekozen omweg. Dat is vooral belangrijk als ook de omweg daarna niet meer tegengesteld mag worden gereden.
Laatste tip: als u klaar bent en de boel even weglegt, dan gaat u er waarschijnlijk later nog eens naar kijken, in een poging er nog fouten uit te halen. En dan wil het wel eens voorkomen dat u niet meer snapt wat u de eerste keer bedacht had… Om die reden schrijf ik de controles altijd op met daartussen, bijvoorbeeld omcirkeld of tussen vierkante haken, de nummers van de pijlen, punten of barricades. Dan krijg je dus zoiets: [start] A B [1] D F (C) G [2] H (J) X X L [3] Z Y K [finish]. U ziet, ik noteer hierbij ook (tussen haakjes) de controles die volgens mij fout zijn; dat is ook handig als je er later nog eens naar gaat kijken.

Dan nog het antwoord bij de vraag over de Amac-droogrit: heeft u het witte weggetje door "sie" van "Waldsiedl" gezien?

Ten slotte. Toeval bestaat niet? Toen ik even opzocht welk artikel van Frits Wessels aan de beurt was, bleek dat een stuk over Engels autosportjargon te zijn! Hoe toepasselijk…

Na-praat 12: ENGELS AUTOSPORTJARGON - door Frits Wessels, circa 1972

Het onderwijs in de Engelse taal op de Nederlandse scholen schiet bepaald te kort. Dit wordt direct op pijnlijke wijze duidelijk tijdens het rijden met Engelse bestuurders, als blijkt dat onze vijfjarige opleiding totaal niet voorziet in een handzaam assortiment knetterende vloeken en fijnzinnige scheldwoorden. Overigens is daarmee tegelijkertijd de lange levensduur van internationale equipes verklaard. Het is eenvoudig onmogelijk om een daverende ruzie te krijgen door gebrek aan uitdrukkingsvaardigheid.
Nu leent de Engelse taal zich ook niet voor het maken van rake rotopmerkingen zoals die meestal de basis vormen voor een heidense heibel. Als voorbeeld moge dienen de letterlijke vertaling in correct Engels van de veelgebruikte kreet "G ... domme, rechts zei ik toch, kluns!". Deze luidt: "Sorry, old chap, will you plaese turn around and take the first road to the left, I assume you missed my instructions". Wie na het uitspreken van een dergelijke volzin nog voldoende fut en adem heeft om ruzie te maken mag het zeggen. Bijkomend nadeel van het Engels is dat het na voornoemde volzin natuurlijk al lang de second road to the left moet zijn, maar dat went snel.
Zoals bekend maakt schrijver dezes regelmatig deel uit van equipes met internationale allure. De bescheidenheid gebiedt om te vermelden dat deze internationale allure zich beperkt tot de samenstelling van de equipe en niet tot de resultaten. Gelukkig leren onze Engelse clubleden vrij snel goed Nederlands en beschikken zij binnen de kortste keren over een uitgebreide Nederlandse woordenschat, zoals start, finish, stop, motor, wiel, cardan, dubbel clutch en dergelijke. Eenieder die hen deze woorden in correct Nederlands met een verrassend goede uitspraak en met een ongelooflijk gemak heeft horen uitspreken zal dit beamen.
Het enige nuttige woord dat een Nederlandse navigator hoeft te onthouden is START: met een beetje geluk kan aldaar soms namelijk wel eens een ontmoeting met de bestuurder gearrangeerd worden, enige minuten voor de starttijd of zo. In het woordenboek voor de bestuurders schijnt START te worden omschreven als de plaats waar men koortsachtig al het sleutelwerk kan trachten te verrichten dat eigenlijk in de maanden daarvoor gedaan had moeten worden.
Het woord FINISH is voor een navigator niet van belang. Mocht hij eens één keer in zijn leven dit Mekka, of liever Walhalla van de autosport bereiken, dan is hij toch compleet sprakeloos. Vreemd genoeg schijnt het werkwoord STOPPEN in geen enkele taal een zogenaamd gebiedende wijs te kennen. Alleen zeer stevige argumenten, zoals dikke bomen e.d., hebben wel eens het gewenste resultaat. De kreet 'STOP!' heeft in de praktijk vrijwel nooit effect.
In rally's, waarin veelvuldig de opdracht TURN moet worden gegeven door de navigator, blijken de rijders meestal hun draai niet te kunnen vinden. Onder andere omstandigheden, bijvoorbeeld in hairpins, blijkt dat tot hoogst onaangename situaties te kunnen leiden.
Het rijden met Engelsen heeft ook zijn prettige kanten. Opvallend is de nauwgezetheid waarmee sommige andere opdrachten worden uitgevoerd, tenminste zolang die opdrachten maar niets met de te volgen route te maken hebben. Als ik als Nederlandse navigator bijvoorbeeld luidkeels 'BRAKE!' roep, dan kan ik er donder op zeggen dat ik inderdaad bij de er op volgende reactie iets breek. Op zijn minst mijn neus tegen de voorruit.
Een Nederlandse rijder met een Engelse navigator heeft het omgekeerd wat lastiger met het interpreteren van de opdrachten. TURN RIGHT kan betekenen 'sla rechts af' dan wel 'rondt het driehoekje op de goede manier'. De uitdrukking SLOW DOWN is helemaal verwarrend: er kan namelijk zowel 'afremmen' als 'langzaam naar beneden' mee worden bedoeld. En dat dan bij een haakse bocht op een dijkje! In de betekenis van 'langzaam naar beneden' is dit trouwens een overbodige opdracht, want ook zonder deze opdracht vliegt de bestuurder vanzelf wel de dijk af, hoewel misschien niet langzaam!

Het summum is echter het rijden op pace-notes, die normaliter toch al in het Engels worden opgelezen. Niets is zo opwindend als een in de gordel hangende gehelmde figuur die als een 78-toeren grammofoonplaat naast je zit te gillen: "Hairpinrightintoleftfourattentionbraketurnrightflatoverbrowjumpbrakestopandturn!"
Het laatste deel behoort weliswaar niet tot de standaard-terminologie maar wordt toch vaak gebruikt, tenminste indien een luid gekraak, veelal gevolgd door een doordringende klap, het voorlezen van de rest van de pace-notes al niet overbodig heeft gemaakt.
Aangezien het mij bekend is dat Peter Briggs (rijder waarmee de auteur een equipe vormde in 1978, red.) geen enkele moeite heeft met de Nederlandse taal, mag worden aangenomen dat iedere bestaande gelijkenis met toevallige personen of situaties geheel op opzet berust. Onze equipe is toch niet kapot te krijgen, hoewel hetzelfde helaas niet voor de rally-auto geldt.