Brabant Grensrit 2023

Zoals de vorige keer al verteld zaten dit jaar de Pijlenrit en de Brabant Grensrit (BGR) vlak achter elkaar. Het gevolg is dat ook de columns elkaar nu even snel opvolgen. Volgend jaar zijn de ritten wat evenwichtiger over het jaar verdeeld, zoals een blik op de kalender leert (zie het plaatje). Alleen zou de Pijlenrit een weekje eerder mogen, en/of de BGR een weekje later?

Maar zo ver is het nog niet. Eerst nog in december de Finalerit, en die oefent blijkbaar een grote aantrekkingskracht uit, want die is met 70 equipes al geruime tijd volgeboekt, en er wordt nu met een wachtlijst gewerkt! Zouden er echt "slechts" 70 mogen/kunnen meedoen? Iets met vergunningen, of met de capaciteit van de startlocatie? Die aantrekkingskracht zal wel worden veroorzaakt door een combinatie van factoren: uitzetter van naam (Remco Luksemburg), leuk wedstrijdgebied (de Betuwe), geen alledaagse kaartleessystemen (o.a. langste route). En Remco kennende zal hij ook wel flink hebben gelobbyd in de klassieke/rally-wereld…

Ook op de Finalerit is het nog even wachten, en we gaan nu dus over tot de orde van de dag: het bespreken van de BGR 2023. We kregen daarin te maken met twee (althans buiten West-Brabant) niet al te bekende uitzetters (Pim Vogelaar en Wim Vellekoop), zodat vooraf moeilijk te voorspellen was wat we konden verwachten. Deze BGR bleek een redelijke "rijrit" met niet overdreven veel keercontroles (en dat is wel eens anders geweest!), met enerzijds vrij veel simpele valletjes, maar anderzijds toch ook enkele wat lastigere constructies. Ook waren er enige wegverleggingen, en die waren prima gedoseerd.

Opvallend was dat de uitzetters niet schroomden veel controles te plaatsen. Op plekken waar de gemiddelde uitzetter één controle zou gebruiken (namelijk eentje op de goed- óf eentje op de foutroute) stond er hier vaak een controle op beide routes, en als er meerdere foutroutes waren dan kregen die (bijna) allemaal hun "eigen" controle! In dit voor­beeld uit het tweede traject (pijlenrit, niet over rood) kon je keurig om de rode weg­gedeelten heen navigeren (via p-f-g-h-k-l-m-n), via controle D. Ging je over k-m, dan kreeg je foutcontrole E, en "vergat" je het begin van pijl 12 dan kreeg je foutcontrole Y. Uiteraard vormden deze drie controles een combinatie. Het ontbrak er nog maar aan dat er ook nog een fout­controle op p-h stond…

Ja, u las het goed: NIET over rood. Bij veel voorgaande BGR's (en ook bij veel andere ritten) was/is het de bedoeling om zo kort mogelijk over rood te gaan, en dat levert soms verrassende en/of ingewikkelde routes op. In deze BGR mocht je simpelweg helemaal niet over rood (de pijlen die in de uitleg ook rood zijn waren op de wedstrijdkaart zwart), en dat maakte de "vallen" een stuk eenvoudiger, zoals u in dit voorbeeld zag. Bij het omrijden mocht je wel over rood, maar dan ook meteen onbeperkt, dus ook NIET zo kort mogelijk. En dit alles gold zowel in de grensbenadering van traject 1 als in de pijlenrit van traject 2. In die grensbenadering zat trouwens ook een bepaling die meestal niet gebruikt wordt: ook bij het omrijden mocht je NIET over de grens (waar dat doorgaans wel mag).

Over het eerste traject gesproken, de blauwe startvlag stond bij de startlocatie voor de deur, en er vlakbij stond de gele VTC-vlag, terwijl in het tweede traject dezelfde twee werden gebruikt. Dus totaal geen aan- of aflooproutes, erg prettig! En wat ook bij de startplek voor de deur hing was het bord dat u op deze foto ziet (ik bedoel het middelste bord). Zouden de Baronierijders hier zo vaak starten dat het handig is om een bord naar de tijdcontrole te laten wijzen? Even googelen levert het antwoord: nee, het gaat hier om de tennisclub (TC) "Rally"! Ook bij het tennissen heb je rally's… En nu we het toch over rally's hebben, daarbij krijg je (geloof ik) nog altijd startborden voor op de auto, iets wat bij ritten al jarenlang niet meer het geval is, maar bij deze BGR werden ze zowaar weer uitgereikt.

Een stukje rechttoe rechtaan grensbenaderen uit traject 1. We gaan van pijl A naar pijl B, tegen de klok in (dus in principe aanhoudend rechts). Er staan hier twee controles, de 34 en de 37. Zijn die goed of fout? De rechter gele weg lijkt dood te lopen op de kaartrand (de grens), maar wie beter kijkt dan uw columnist deed ziet aan het eind van het geel, net tegen de grens aan, een doorgangetje naar de witte weg. En wie die witte weg volgt vindt al snel een keerlusje, maar dat lijkt afgesloten door een hek en/of een bermlijn. Voor alle zekerheid zit er een tweede lusje, helemaal bovenaan het fragment. Conclusie: de 34 is goed. De linker gele weg loopt ook dood, en heeft vier witte zijwegen die ook allemaal doodlopen. In de vierde zijweg staat echter een kaartteken waar je omheen zou kunnen rijden als het een wegwijzer was, maar… het is een  zendmast (kijk maar in de legenda). Om die reden is controle 37 fout, want een wegwijzer is het enige object waar je omheen mag. Althans, dat was zo toen we nog het TRK gebruikten (plus de jurisprudentie daarop), maar in het nieuwe reglement (het "sjabloon") is hierover niets te vinden. Hoe moeten we hier eigenlijk mee omgaan?

Dan een val met (m.i.) een dubbele bodem. Op onderstaand fragment moeten we al grensbenaderend van pijl C naar pijl D. Dat kan door de eerste weg rechts te gaan, onder de paarse verbindingsweg door, dan onder de zijtak van de A17 door, en onder nog een verbindingsweg door. Daarbij gaan we ook nog onder een gele weg door, en vanwege de "truc met het viaduct" kunnen we aldaar "rechtsaf slaan" door op die gele weg rechtsaf te gaan (na "66") en dan een keerlus te maken aan het einde van de Tweede Kruisweg. Dat wordt beloond met controle M met "HK".

Zo stond het (ongeveer) in de uitleg. Mooi, maar klopt dit? Ik denk dat het wat ingewikkelder is: je kruist onder het viaduct ook de dubbele paarse weg, en die kan je op allerlei manieren op- en afrijden via de afritten 24 (linksonder) en 25 (rechtsboven). Dat levert ingewikkelde routes op die blijkbaar niet de bedoeling waren. Maar waarom eigenlijk niet?

Nu we toch naar dit kaartfragment zitten te kijken even een leuke mogelijkheid voor een valletje er tussendoor (dat - terecht - niet door de uitzetter gebruikt werd); we kwamen er langs in een eerder stuk van de route, vlak na de start. Rechts van Knooppunt Noordhoek ziet u een weg met de naam "Rode Weg". En we mogen niet over rode wegen…?! NB: het was dan wel geen val, maar dan toch wel een grapje van de uitzetter, want als je deze weg opzoekt op de originele topokaart, of op Google Maps, dan blijkt dat hij in werkelijkheid "Groene Weg" heet!

Nog een viaduct-constructie, maar dan wat simpeler (?) dan de vorige. We moeten, nog steeds via de grensbenadering, van x naar k. Dat begint met x-b-c-w, en dan komt bij d het viaduct. We willen op/onder het viaduct rechtsaf naar e, maar moeten uiteraard eerst rechtdoor naar g (controle A) en kunnen dan terug via g-f-e naar het keerlusje bij b-a, om daarna bij d de gewenste route naar e te rijden en verder probleem­loos via e-f-g-h bij k uit te komen. Dus: A-Y-Y. Maar het kan korter. Na d-g niet onderlangs via de Y terug, maar keren bij t (controle Q), terug via g-d-w (nu zonder A, want die staat "andersom"), en dan direct c-d-e en verder naar k. Dus (en beter): A-Q-Y.

Een situatie uit traject 2. Hoe gaat u van pijl 19 naar pijl 20 (nog steeds zo kort mogelijk over rood)? Om u de gelegenheid te geven deze route zelf uit te stippelen staan er op dit kaartje nog geen controles. Verderop in deze column komt u de oplossing tegen, mét controle(s). Verbaas u intussen even over de merkwaardige straatnaam "Fietsie Weg", rechts op dit kaart­fragment. Hierboven zag u al een Groene Weg in een Rode Weg veranderen, en ook in dit geval heeft de uitzetter een grapje uitgehaald: deze weg heet in werkelijkheid "Pietseweg". Zou hij daar zijn fiets zijn kwijtgeraakt? Leuk hoor, maar ik betwijfel of er ook maar iemand is die dit is opgevallen (ik zag het pas bij het bestuderen van de kaarten toen ik deze column aan het schrijven was). Een intern grapje? Zoals gezegd zaten er hier en daar wat wegverleggingen in de rit, en meestal waren die zodanig duidelijk dat je ze wel ontdekte (althans, als je een beetje oplette…). Maar er was er ook eentje die toch wat minder opviel. Hiernaast ziet u twee kaartfragmenten; het eerste is het begin van traject 1 (grensbenaderen vanaf "START", richting Eerste Kruisweg), en het tweede is het einde van traject 2 (van pijl 21 via pijl 22 naar "FINISH"). Zoek de verschillen… Je moest wel heel goed kijken en/of meten om te ontdekken dat de situatie bij de blauwe "X" in het tweede geval vertekend was. En dat in de haast om het aantal tijdstrafpunten te beperken, zo vlak voor de finish! Ik ben benieuwd hoeveel equipes deze minimale verlegging hebben opgemerkt. Hulde voor wie het gezien heeft!

Een merkwaardigheid. Zowel op weg naar pijl 14 als later naar pijl 18 wilde je op enig moment over de weg c-d. Bij c stond echter een officieel bord "verboden in te rijden", zodat je ging omrijden (zie linker foto). Hierbij bleek dat de uitzetter dit hele bord niet had gezien (en de controleur ook niet?, en de voorrijder/controlewegzetter ook niet?), want dit werd totaal niet gecontroleerd. Het kan zijn dat dit bord er pas heel kort stond, want als je op StreetView kijkt dan zie je een ander bord, zie rechter foto! (De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de linker foto gemanipuleerd is, want uw columnist had niet de tegenwoordigheid van geest om er op dat moment een foto van te maken.)

En dan iets heel anders. Bij deze BGR had men besloten gebruik te maken van de "digitale rekenkamer". Dat houdt in dat de deelnemers via het scannen een QR-code op hun telefoon toegang krijgen tot een website, alwaar ze dan hun controlekaart moeten overtypen. Een computer­programma (voor jongere lezers: een 'app') berekent dan de strafpunten. Helaas werkt dit alleen goed bij relatief simpele moederkaarten, zonder ingewikkelde combinaties. Als ik het wel heb wordt dit systeem bij klassieke ritten en rally's gebruikt, en waarschijnlijk werkt het daar ook wel. Maar met de moederkaarten van deze BGR had het programma grote moeite, en het aantal fouten dat je te zien kreeg nadat je alles had ingetypt was bij iedereen een stuk hoger dan wat je zelf had geteld aan de hand van de uitleg. Er klopte eigenlijk maar weinig van. En dan helpt het ook niet als de uitzetter een combinatie (F)-D (foute F, goede D) direct laat volgen door eentje met (D)-F (foute D, goede F). Je moet dus D-F hebben, maar hoeveel fout heeft iemand die F-D heeft genoteerd, of alleen een F of alleen een D? Hier zou ook een "menselijke" rekenkamer problemen mee hebben! En tot overmaat van ramp slaagde de organisatie er niet in de tijdstrafpunten correct te berekenen, of beter gezegd überhaupt te berekenen, want die waren "zoekgeraakt in de computer" en "met de hand niet te berekenen". Hmm… Er kwam dus een einduitslag ZONDER tijdstrafpunten, en daar moesten we het maar mee doen. Merkwaardigerwijze verscheen een week na de rit een uitslag op de website van de Baronierijders waarin de tijdstrafpunten WEL waren meegeteld, ze waren blijkbaar in de krochten van de computer teruggevonden? Een vreemde gang van zaken, want je kan natuurlijk niet een week na de prijsuitreiking de uitslag gaan veranderen. En dan moet u ook nog weten dat sommige prijzen aanvankelijk aan de verkeerde equipes werden uitgedeeld, wat dan weer werd veroorzaakt door het niet helemaal onder de knie hebben van het begrip "ex aequo". En dat allemaal bij een gevestigde club als de Baronierijders, waar men toch een jarenlange ervaring heeft opgebouwd. Zal wel weer aan de wisseling van de wacht liggen?

Nou ja, de rit zelf was prima, en we hebben een heerlijke dag kaartlezen achter de rug. Dus terug naar het kaartlezen zelf. We kijken nog even naar de route van pijl 19 naar pijl 20 (zie ergens hierboven). Er zijn twee "dingetjes". In de eerste plaats mogen we niet over de weg a-k, want daar hebben we te maken met het modeverschijnsel "water over de weg" (de lichtblauwe lijn op de uitleg hiernaast); er moet dus worden omgereden via controle S. En verder: als u net als uw columnist rechts om het gehucht Stoof (wie kent het niet) heen stoof om de rode weggedeeltes d-g en l-m te vermijden, dan haalde u de foutcontrole U. Hoezo fout? Omdat er naast het rode weggedeelte d-g een oranje weg loopt, en de uitzetter bij d en bij g door­gangetjes heeft getekend waarover u van de gele naar de oranje weg kunt, en vice versa, dus precies om het rood heen (bekijk dit op het kaartfragment eerder in deze column)! Wie dit goed deed kreeg controle 14, en kon de route dan nog vanuit het noorden opnemen: controle 20. En op weg van de 14 naar de 20 gewoon via controle W, want bij het omrijden mochten we wel over rood. Dus de U is inderdaad fout.

Ten slotte weer een keertje iets uit de oude doos. Er schoot mij toch weer iets te binnen. Als een uitzetter zowel een controle op de goedroute zet als eentje op de foutroute, dan is het niet slim als hij daarvoor twee letters gebruikt die erg op elkaar lijken, en waarbij je gemakkelijk van de ene de andere kan maken. Bijvoorbeeld: er stond ooit eens op een foutroute een F en op de goedroute een E. Iemand noteerde de F, ontdekte even later dat hij het fout had gedaan en dat er op de juiste route een E stond, en veranderde eenvoudigweg de F in een E. Nu mag je natuurlijk niet knoeien op de controlekaart, maar dit is een onzichtbare correctie "waar je mee wegkomt". Hetzelfde geldt voor de P en de R, en voor de V en de W. Ook van de letter I kan je diverse andere letters maken, maar die I wordt nauwelijks gebruikt, vooral omdat deze letter teveel op een 1 lijkt (en dat zou dan een keercontrole zijn). Dat zou je ook kunnen zeggen van de O en de 0 (nul), maar toch komt de O vrij vaak voor, en dat kan dan weer omdat de 0 (nul) nooit wordt gebruikt. Heeft u ooit een keercontrole 0 gezien?

Hierop voortbordurend: Op mijn middelbare school hadden we een geschiedenisleraar die de gewoonte had om met rode inkt "-2" boven je proefwerk te schrijven als hij je betrapte op spieken of afkijken; je kreeg dan twee punten aftrek op het proefwerkcijfer. Nu was hij altijd zeer traag met het nakijken van proefwerken (dat kon wel maanden duren), en daarvan heb ik op een keer gebruik gemaakt door zijn "-2" te veranderen in "+2". Toen hij vele weken later alles had nagekeken kwam hij mij vragen "hier staat +2, weet jij wat dat betekent?", waarop mijn antwoord uiteraard was "ik denk dat ik twee punten extra krijg?". Ik weet helaas niet meer hoe dit is afgelopen… Een andere manier om die punten aftrek te omzeilen was overigens gewoon een nieuw blaadje te halen (die lagen altijd klaar voor als iemand aan één vel papier niet genoeg had), en het hele proefwerk op dat nieuwe papier over te schrijven, uiteraard zonder de "-2". En echt, daar trapte de beste man in!