Deze column gaat over de Pijlenrit, maar als u dit leest hebben we de Brabant Grensrit al achter de rug. De drie nationale ritten die dit najaar worden verreden zijn zodanig onhandig gepland dat de tweede al één week na de eerste werd verreden (respectievelijk op 28 oktober en op 4 november). Hetzelfde ongemak deed zich vorig seizoen juist in het voorjaar voor: de drie voorjaarsritten in 2022 vonden plaats op 12 maart, 19 maart en 14 mei. Een merkwaardige verdeling, met in de vroeger gebruikelijke maanden februari en april helemaal niets. Gelukkig ziet de rittenkalender voor 2024 er wat evenwichtiger uit: zes ritten, met in februari, maart, mei, oktober, november en december telkens één rit. Het kan dus wel… (Maar ook in 2024 zitten de Pijlenrit en de BGR weer tamelijk dicht achter elkaar, maar nu in ieder geval met twee weken ertussen.) Slechts zes ritten? Ja, daar moeten we het mee doen, sinds de Cannenburghrit, de Ster van Valkenburg, de Stoppelrit en de Golfrit ons ontvallen zijn. En nu maar hopen dat het daar bij blijft!
Laten we snel naar de Pijlenrit van 2023 gaan kijken. Net als de editie van 2022 werd deze georganiseerd door de Ellerijders (de enige overgebleven club in het oosten), waarbij ook de uitzetter dezelfde was als die van vorig jaar: Henk Jongman. Omdat ook de startplaats ongewijzigd was zou het zo maar kunnen dat het wedstrijdgebied hetzelfde zou zijn als dat van vorig jaar. Hetzelfde gebied, dezelfde uitzetter, hetzelfde systeem…, reden om die rit van vorig jaar nog eens goed na te kijken. Uw columnist zal niet de enige zijn die dat heeft gedaan, onder het motto "een goede voorbereiding is het halve werk".
Uiteindelijk bleek het wedstrijdgebied voor een deel hetzelfde te zijn (kan ook bijna niet anders als je in Elburg start), maar voor een ander deel toch wat zuidelijker te liggen, rond Nunspeet (tegen Oldebroek/'t Harde vorig jaar). Hoe dan ook, het bestuderen van de vallen van vorig jaar bleek wel nuttig, want het Pijlenrit-reglement biedt mogelijkheden tot een bepaald soort vallen, gebaseerd op de opdrachten "NR", "VV" en "DMP". En al is het principe voor de meesten overbekend, toch is het elk jaar opnieuw weer even wennen: na "x VV" (pijl x vervallen) mag de weg waarop die pijl staat tot het einde van de rit (of traject) onbeperkt gebruikt worden (als oranje weg), en na "DMP x" (doorgaan met pijl x) zijn ALLE pijlen tijdelijk vervallen, namelijk totdat pijl x bereikt is. Hoewel dit oorspronkelijk (heel veel jaar geleden) nooit bedoeld zal zijn om vallen op te baseren, worden deze bepalingen door hedendaagse Pijlenrit-uitzetters volop voor dit doel gebruikt. De minst lastige is overigens "x NR" (pijl x niet rijden), want na deze opdracht mag pijl x juist niet worden bereden, zodat je er gewoon een blokkeringskruis overheen kan zetten.
En dit alles komt dan nog bovenop de oeroude Pijlenrit-regels: in principe alleen over oranje en/of gele wegen, als dat niet kan dan zo kort mogelijk over rood, en als ook dat niet lukt dan zo kort mogelijk over wit en/of grijs. En niet te vergeten: als de route niet te rijden is (geen weg, keercontrole, afpijling, verbodsbord, paaltjes, fietspad), dan geen omweg construeren maar steeds een NIEUWE (reglementaire!) route naar de pijl die "aan de beurt" is.
En nog iets: in de Pijlenrit zijn pijlen "heilig": je mag ze alleen berijden als ze aan de beurt zijn; in alle andere gevallen blokkeren ze, en je mag er ook niet zijdelings op of af, en ook kruisen of raken van pijlen is niet toegestaan. Behalve dus na sommige opdrachten (zie boven)…
Voor lezers met nog niet zo veel ervaring: let op, al het bovenstaande geldt voor de Pijlenrit (met een hoofdletter P), en dus niet voor elke willekeurige andere pijlenrit! Lees altijd het reglement…
 Tijd voor wat voorbeelden. Om te beginnen de route van pijl 8 naar pijl 9. We gaan zo snel mogelijk van het rood af, en dus over de oranje parallelweg via controle B. Bij b willen we dan scherp links, om geheel over oranje naar pijl 9 te gaan. Tussen a en b worden we echter gekeerd door controle 5, zodat we een nieuwe route moeten verzinnen. Je zou terug langs de B kunnen om dan over een stukje rood en een stukje wit op de oranje weg naar pijl 9 uit te komen. Maar dat kan beter: na het keren bij de 5 meteen bij a linksaf (er zit een doorsteekje tussen de oranje en de rode weg), om dan over de rode weg naar het noorden te gaan tot de rotonde bij de "P" (parkeerplaats) en over de oranje weg terug om zodoende toch nog vanaf b over oranje verder te kunnen gaan. Na de beloning in de vorm van controle C blijkt de oranje weg aldaar ontoegankelijk, en moeten we alsnog over rood en wit naar het oranje, waar een en ander wordt afgesloten door controle H met de opdracht "DMP 12". Op de weg richting richting pijl 12 staat keercontrole 15, maar voordat we daar zijn kunnen we nog in een klein extra valletje trappen. Vanwege de opdracht "DMP" is o.a. pijl 9 tijdelijk vervallen, en die mogen we dus als oranje weg beschouwen, maar het is niet nodig de gehele pijl te volgen (er is tijdelijk helemaal geen pijl), en het ommetje met controle D hoeven we dus niet te rijden: rechtdoor (langs het ommetje) is ook oranje (goed kijken!). |
 Het tweede voorbeeld is wat ingewikkelder. Van pijl 12 naar pijl 13 willen we om te beginnen niet rechtdoor, maar via controle 3 (minder rood). Daarna moeten we wel over het rood links van de 3, maar die weg blijkt verboden in te rijden. Dus rechtdoor naar controle G, en die geeft de opdracht "1L, 13 NR". Eerste weg links dus (bij q), en op weg naar pijl 14. Dat kan als volgt: bij e einde weg rechts en dan via de Waterweg (met controle Z) naar p en pijl 14. En op weg naar de Waterweg kunnen we een klein stukje rood vermijden door niet g-k te rijden, maar g-h-j-k (zie ook de uitvergroting). Klinkt goed, maar is fout! Beter is namelijk g-k-j-h-g en dan terug via e en q naar p. Dat is dus het plan, maar dan blijkt dat de oranje weg bij d niet rechtdoor gaat naar e, maar naar links afwijkt en bij f uitkomt. Dat biedt een nieuwe (betere) oplossing:
Dat laatste zeg ik nu wel, maar het was eigenlijk anders bedoeld, en ook iets minder ingewikkeld. De wegafsluiting op de rode weg voorbij pijl 12 was niet voorzien (de weg was opgebroken), en de bedoeling was eigenlijk dat je na keren bij controle 3 over de rode weg naar pijl 13 zou moeten, waarna je vanwege de wegverlegging e/f rechtdoor moest naar g. In dat geval zou je meteen g-h-j-k willen doen, wat uiteindelijk ook de U zou opleveren. (De G was bijgeplaatst om de hierboven geschetste oplossing mogelijk te maken.) |
|
Hierbij een relatief simpel stukje, waarin je echter toch zomaar fouten zou kunnen maken. Van pijl 17 naar pijl 18 kunnen we het kleine stukje rood vermijden door daaromheen te rijden: controle 18. Daarna toch over rood, maar nog niet over wit: controle 1. Daarna het kortste wit nemen, en dat is het stuk bij x (het stuk bij y is langer). Dus nu naar x, maar niet over rood, dus naar controle 17. Op weg naar die 17 wel via de M, want rechtdoor langs het driehoekje is wit. Op de terugweg van de 17 uiteraard weer via de M, en nu over rood naar controle 2 (liever over rood dan over wit). En dan zijn de mogelijkheden uitgeput, en gaan we over rood én wit naar pijl 18, met daarop nog de vrijwel gratis controle L. |
 En ook dit is een typische Pijlenrit-val. De route voor de A-klasse van pijl 18 naar pijl 21 (19 en 20 waren C respectievelijk BC) gaat geheel over oranje, via controle R. Bij deze R de opdracht "HK, DMP 21". Na het keren bij de R dus niet meteen rechtsaf over wit, want na "DMP" zijn alle pijlen weer tijdelijk vervallen, en oranje! (En dat geldt ook voor pijlen van een andere klasse.) Weliswaar zit net voorbij pijl 20 een stukje wit, maar dat is korter dan het wit rechts van de R. We gaan dus over pijl 20, met controle P. Maar dan. Je kan nu om pijl 21 heen naar de voet van die pijl, maar omdat ALLE pijlen vervallen zijn (ook de pijl waarnaartoe je op weg bent!) kan het korter: tegen pijl 21 in, en keren om de mini-rotonde (of was het een Beltman-puntje?) bij de voet van de pijl. Beloning: controle 9. |
|
Die hele lange oranje route "de kaart rond" speelde ook eerder in de rit al een rol, zo rond de pijlen 3, 4 en 5. Je zou dus zeggen dat zowel bij de uitzetter als bij de deelnemers deze route op het netvlies zou staan. Dat dit niet helemaal zo was bleek uit het laatste stukje van de rit, van pijl 24 naar de finish (bij "S/F"). Zowel de uitzetter als de deelnemers vonden dat je na pijl 24 einde weg links en direct eerste weg rechts moest gaan, om dan geheel via oranje de finish te bereiken. En dus noteerde je controle 14. Volgens (de uitleg van) de uitzetter moest je daarna vanaf de omcirkelde zessprong over rood en dan langs controle A (oranje) verder. Hier zag Henk zijn eigen mooie lange oranje route over het hoofd: na controle 14 terug naar het zuiden om via d-e-a-b-c naar de finish te gaan! Wie dus de controles E en 9 noteerde scoorde hier (in de meeste gevallen) alleen nog wat tijdstrafpunten mee, want deze combinatie werd dus geneutraliseerd… Het is hier al eerder gezegd: uitzetters die in hun eigen val trappen, dat vinden deelnemers leuk. Een heel klein smetje op een verder voortreffelijke rit (afgezien van een ergens over het hoofd gezien bordje "Eigen weg", maar dat kan iedereen overkomen). |
vanaf f via e-d terug naar het noorden, en dan bij q linksaf om geheel over oranje naar p te gaan. Van e naar d lukt niet, dus verder naar g. Nu mag de hiervoor genoemde route via g-k-j-h-g-e-q-p niet meer, want we weten nu dat we niet van e naar d kunnen. We vallen dus terug op het vorige plan (g-h-j-k en via de Z naar p), en daarbij blijken we niet van j naar k te kunnen (er staat een gebouw in de weg). Dus via wit naar het zuidoosten, en dan via controle U terug naar de gekleurde wegen (want via n is minder wit dan via m), en dan via g-k en controle Z naar p en pijl 14. De val in de val in de val…
Het was niet allemaal heel moeilijk, maar het systeem vereist wel dat je blijft opletten.
Om deze val uit te leggen is een groot deel van de wedstrijdkaart nodig. Gelukkig zijn webpagina's onbeperkt qua lengte, dus kan het hier gewoon getoond worden. We willen van pijl 21 naar pijl 22, en liefst geheel over oranje. Op de kortste route zit een uiterst kort stukje wit, dus dat gaan we eerst omzeilen door er omheen te rijden: controle 12. Nu alsnog over dat witte stukje? Nee, er is nog een andere optie, en wel eentje van het type "de kaart rond": via a-b-c-d-e lukt het om zonder wit bij pijl 22 te komen, en dat levert controle 11 op. Daarna zal het wel over wit moeten (dat hele kleine stukje), en komen we via controle J bij pijl 22.