subtitel:Teamritten, vroeger en nu

Gebruikt U in het terecht veelgeprezen programma Word wel eens de spellingcontrole? Dan weet U waarschijnlijk dat U niet alle adviezen klakkeloos over moet nemen. Ik heb in vorige columns af en toe het woord "co-equipier" gebruikt, en daarvan wordt door de firma Microsoft voorgesteld het te veranderen in "koekepeer". 

Dat werd mij althans verteld door de webredacteur van de NRF; in mijn eigen Word-versie lukt dat niet. Knap trouwens om zowel de c als de q door een k te vervangen, het werkt blijkbaar nog fonetisch ook! Mijn spellingchecker zegt wel dat ik "teamrit" door "tramrit" zou moeten vervangen, maar dat doe ik toch maar niet.

Iemand die waarschijnlijk geen spellingchecker heeft gebruikt is de auteur van de uitleg van de recente Teamrit; die beweerde dat de deelnemers een bepaalde weg moesten "bereiden"! Gelukkig had de gemeente die weg al bereid, zodat wij hem gewoon konden berijden…  (Niet allemaal gaan mailen, ik weet wel dat dit verhaal niet klopt: berijden en bereiden zijn allebei correcte woorden, en deze spelfout komt dus onopgemerkt door de controle. Maar het is wel een mooi bruggetje: nu kan ik meteen met de Teamrit beginnen.)

Maar voordat we echt beginnen wil ik het eerst even met U hebben over het begrip "de controle achter de dikke boom". Misschien is dit beter bekend bij uitzetters dan bij deelnemers, maar ik denk dat wij dit fenomeen allemaal wel kennen, al is het misschien niet onder deze benaming. Wat ik bedoel is de situatie dat U een weg al van A naar B hebt bereden, en heeft geconstateerd dat daar geen controle staat. Later in de rit moet U terug van B naar A en denkt dan "dat hoef ik niet te rijden want daar staat toch geen controle, en daar in de buurt van A heb ik alle controles al gezien, dus kan ik dit verder zonder te rijden als een soort droogrit oplossen". Maar: dat had de uitzetter ook bedacht, en dus tussen A en B een controle geplaatst die alleen in de richting B-A zichtbaar is; meestal staat zo'n controle dan achter een (liefst dikke) boom, vandaar de betiteling "de controle achter de dikke boom". We komen er straks eentje tegen!

Moet ik uitleggen wat een Teamrit is? De meeste lezers zullen dat wel weten, maar voor degenen die het niet weten, of het alleen van horen zeggen hebben, geef ik graag een toelichting. De Teamrit is de enige rit waarbij het is toegestaan dat equipes onderling contact met elkaar hebben om informatie uit te wisselen en/of elkaar te helpen. Sterker nog: dat is juist de bedoeling, want het is een TEAM-rit. In de loop der tijden is wel de manier waarop kan worden samengewerkt veranderd. In de begintijd van de Teamrit bestond een team uit 3 tot 5 equipes (waarvan dan vaak bijvoorbeeld de beste 3 meetelden voor het teamresultaat; hadden die andere equipes leuk voor spek en bonen meegedaan…) die meestal hetzelfde traject op verschillende tijdstippen aflegden; weinig mogelijkheden voor overleg derhalve. Sommige teams verzonnen allerlei trucs om toch een soort contact te hebben; zo waren er teams die een kopie van hun controlekaart verstopten op een afgesproken plaats, waar de equipe die daar een uurtje later kwam die dan weer oppikte, in een poging daar voordeel van te hebben.

Later kwam het type teamrit in zwang waarbij bijvoorbeeld equipe A voor rust traject 1 reed en na rust traject 2, terwijl dit bij equipe B precies andersom was. Dat gaf in ieder geval de kans om in de rust ervaringen uit te wisselen: "let op, die weg is verlegd", of: "helemaal aan het einde van die lange slingerdijk staat controle G, daar hoef je dus niet helemaal naar toe te rijden". Nee dat had je gedacht, de uitzetter was wel zo bijdehand om tijdens de rust zo hier en daar wat controles te verwisselen, dus waar eerst die G stond, daar stond na rust opeens de H! Of wat dacht U van een controle waarbij voor rust de opdracht "HKL" stond, maar na rust "HKR"? Of een dwangpijl die opeens de andere kant op wees? U snapt het al, mogelijkheden genoeg om de deelnemers fouten te laten maken.

Nog later ontstond het type teamrit dat wij nu kennen: twee equipes rijden samen hetzelfde traject, maar ofwel ze hebben ieder een eigen wedstrijdkaart (en dan natuurlijk niet precies dezelfde), ofwel ze hebben wel dezelfde kaart, maar niet dezelfde opdracht: equipe "rood" rijdt bijvoorbeeld een pijlenrit terwijl equipe "blauw" een grensbenadering doet, maar dan wel zo dat ze globaal genomen dezelfde route rijden, of op z'n minst elkaar vaak tegenkomen. Dit begon overigens in de tijd dat er nog geen mobiele telefoons bestonden, zodat het niet eenvoudig was om afspraken voor ontmoetingspunten te maken. Dat is tegenwoordig wel anders; je belt elkaar even op: "Waar zijn jullie, wij zijn bij pijl 21. Jullie bij 18? Dan wachten wij hier even. Let op die scherprijder op pijl 19!" Ik denk dat dit type samenwerking voor het eerst voorkwam in 1983, in een Teamrit die door de RAC-West werd georganiseerd, en wel  buiten het "eigen grondgebied", namelijk in de Betuwe (met toestemming van en dank aan de RAC-Oost). Een kaartfragment van deze rit kunt U trouwens vinden aan het einde van mijn column van 27 oktober jongstleden. Het kaartmateriaal is wel enigszins verbeterd in het digitale tijdperk…

De Teamrit van dit jaar was er ook eentje van dit laatste type. Maar of er echt goed kan worden samengewerkt hangt natuurlijk wel af van hoe de uitzetters de routes laten lopen. Als je op papier ongeveer dezelfde route hebt maar tijdens het rijden blijkt dat de twee equipes op geheel andere wegen terecht komen, dan wordt het beoogde doel niet echt bereikt. We kunnen zeggen dat men dat in deze Teamrit heel goed voor elkaar had, en na afloop vertelden de uitzetters ook dat ze hier bewust naar gestreefd hadden. Hulde! Soms reed equipe "rood" een kort lusje linksom en equipe "blauw"een wat langer lusje rechtsom, maar even later was dat dan weer net andersom, zodat er genoeg stukken waren waar men ongeveer tegelijk was, en er dus overlegd kon worden. Hetgeen er soms wel toe leidde dat één van beide equipes even een stukje terug moest rijden om een bepaald weggetje nog even te gaan bekijken waarvan de andere equipe op de kaart had ontdekt dat het een kortere route opleverde (maar er zelf niet daadwerkelijk geweest was). En dan moest verderop de telefoon er even aan te pas komen om te bepalen waar men weer samen verder kon. Samen met de leuke wegen en het redelijk goede weer leverde dit een heerlijke rijrit op, met lekker veel controles.

De problemen die de deelnemers kregen voorgeschoteld waren van een niveau dat geschikt was voor de gemiddelde deelnemer (zeg maar B-klasse, misschien "B+"); ook de zogenaamd "gevorderde" deelnemers (zeg maar die uit de A-klasse) hadden echter genoeg te doen en vonden de rit beslist niet beneden hun stand. Maar de herconstructies werden niet te ver doorgevoerd, en iedereen werd na een probleemgebied keurig opgevangen met een opdracht als "NVH" (niet verder herconstrueren) of bijvoorbeeld "doorgaan met pijl 6". En het kwam allemaal vrijwel uitsluitend aan op het construeren van de juiste route (vaak) of het zien van een wegverlegging (soms). Er waren GEEN voetbruggen, fietspaden, pontveren, doorgetrokken bermlijnen, de rit bevatte GEEN viaduct-constructies (logisch, want het was geen grensbenadering), en we hoefden nergens "terug via de oude weg" (zie mijn vorige columns). Precies een goede Teamrit!

Tijd voor een voorbeeld: de route van pijl 6 naar punt 7 uit het tweede traject. Op onderstaand kaartfragment ziet U een rode en een blauwe brug (respectievelijk ten zuidwesten en ten noorden van punt 7, op het uitleg-fragment ernaast is het misschien beter te zien). De "rode" equipes mochten geen blauwe weggedeelten in hun route opnemen, en dienden bij het omrijden zo min mogelijk over blauw te rijden. En voor de "blauwe" equipes gold hetzelfde voor de rode wegen. Verder mochten pijlen in een herconstructie worden opgenomen, maar niet tegengesteld.

De route voor "rood" was dus vanaf pijl 6 (zie uitleg-
fragment): b-c-d-punt 7-e-h-p-d-c-f-g. Op c-d stond keercontrole 8, dus opnemen bij d, richting e. Niet via f-e, want dan ging je over blauw, dus via c-b-i-j-k-p-d: keercontrole 6. Nu zou je geneigd zijn alsnog over blauw te gaan (controle 7), maar via de weg f-g bleek je de hele kaart rond te kunnen (altijd leuk) om zonder over blauw te rijden bij m uit te komen, en dan was m-k-p-d niet moeilijk meer. Zo ver kwam het natuurlijk niet, want na het (dus) niet aandoen van controle 7 reed je meteen in de opvangcontrole Q met "NVH", dus verder naar punt 8. De juiste controlereeks was dus 8-6-Q. U kunt zelf nagaan dat voor "blauw" op dezelfde wijze de reeks 7-6-Q ontstond; hier was de 7 goed maar de 8 juist fout (want de kaart rond ging ook zonder over rood te rijden).


 

En dan nu de beloofde controle achter de dikke boom. Die kwam voor in het eerste traject, en daarin was het systeem pijlen met blokkeringen, een soort BARIL (ingetekende lijn met barricades). De rode equipes moesten nevenroutes maken om de blauwe blokkeringstreepjes, en de blauwe om de rode. Op pijl 4 stond zowel een rode als een blauwe blokkering, dus iedereen moest er omheen: pijl verlaten bij d (vlak voor de blokkering), en de route weer vervolgen bij v (eerste mogelijkheid na de blokkering). Maar er waren ook hier rode en blauwe weggedeelten die door de "andere" kleur niet gebruikt mochten worden (en bij het omrijden zo min mogelijk). Goed kijken: de weg s-i was rood, en g-h blauw. Ik geef weer de route voor rood: a-b-c-d-e-c-b-s-i-v-k-p-m. Dus eerst op het driehoekje controle H, en dan keercontrole 5. Nu niet over blauw, dus via s-g-p-k-h opnemen bij i, richting v. Bij het passeren van punt g zie je dan in de weg links controle 22 staan, maar daar wil je niet in, dus negeren dat ding (maar je hebt hem wel gezien!). Op p-k wordt je gekeerd door de 23, en dan zou je kunnen redeneren: "oh ja, nu moet ik wel over blauw om nog bij i te komen, en daar stond de 22, dus die schrijf ik nu op (staande bij p), en ga verder via m naar pijl 5. Doe dat nooit! Er kan altijd een controle achter de dikke boom staan! In dit geval was dat de controle I (spreek uit "ie"), die dus alleen zichtbaar was als je inderdaad terug reed. De oplossing was dus H-5-23-I-22. En voor blauw, op dezelfde manier: H-22-23-I-5. Ziet U hoe leuk dit allemaal in elkaar zat?

Omdat de Teamrit een buitenbeentje onder de kaartleesritten is vind ik dat ik wel een uitzondering mag maken op de "regel" dat ik aan een rit geen waardering hang (een regel waaraan ik mij overigens tot nu toe niet steeds voor de volle 100% gehouden heb). Ik wil hier best kwijt dat dit een meer dan uitstekende rit was, met de juiste moeilijkheidsgraad, goed georganiseerd, en met prima mogelijkheden tot overleg en samenwerken. Kortom: een Teamrit zoals de Teamrit bedoeld is! Het feit dat bijna alle teams bij de prijsuitreiking nog aanwezig waren spreekt boekdelen. Ook noem ik zelden of nooit winnaars (of verliezers), en daar houd ik mij aan, want of veelvuldig nationaal kampioenen vader en zoon Luksemburg, in het team Ellerijders 1 aangevuld met een columnist en diens "koekepeer" (zie boven) ook deze Teamrit wisten te winnen, dat kunt U elders op deze site nakijken.

Tot volgend jaar!