Tsja, de Teamrit is weer achter de rug, en de eerste rit van 2016 (de Botterronde) laat nog even op zich wachten. In de tussentijd moet ik U dus proberen bezig te houden zonder dat er een actuele rit te bespreken valt. Gelukkig heb ik nog wat "in voorraad", zodat we deze aflevering samen wel doorkomen. Ik heb voor U vier onderwerpjes, gemakshalve geletterd [a] t/m [d]. Veel leesplezier, en uiteraard de beste wensen voor 2016; dat U maar veel (liefst goede) controles mag opschrijven!

[a] - Keuze uit vier niet toegestane routes!?

Ik had U beloofd dat ik een voorbeeld zou laten zien waar er keuze was uit maar liefst VIER routes die allemaal reglementair niet waren toegestaan. Het betreft een situatie uit de Ster van Valkenburg van 2014. De deelnemers hebben er (gelukkig) geen last van gehad, want de organisatie zag zich nog voor het begin van de rit genoodzaakt vanwege wegwerkzaamheden pijl 2 te laten vervallen. Maar de uitleg was natuurlijk al in veelvoud afgedrukt, en Uw columnist (die alles altijd graag uitpluist) kon daarin dus toch lezen wat de bedoeling was geweest.

Het systeem was van pijl naar pijl de op één na kortste route, dus de route van pijl 2 naar pijl 3 was b-e-d-k-f-g; verder mochten pijlen niet tegengesteld worden bereden.

Rijdend op het begin van pijl 2 blijkt de weg bij s niet door te lopen naar o, maar af te buigen naar h. Het stukje o-h kan nog worden opgehaald door om te rijden via h-b-c-n-o, hetgeen lukt tot aan de keercontrole 3. Als het niet rechtsom gaat dan proberen we het linksom: via b-e-d-f-g-m-q-p-n-o; ook dit lukt maar gedeeltelijk, want nu worden we - na het passeren van controle C - gekeerd door controle 2. Nu is opnemen bij o niet meer mogelijk, en de route naar pijl 3 kan ook niet bij b worden opgepakt (een keerlus b-o-n-c-b mag niet omdat de pijl dan tegengesteld wordt bereden), zodat d het nieuwe opnamepunt wordt, richting k. We gaan dus vanaf controle 2 via q-m-g-f naar d (weer via controle C), om vervolgens te constateren dat er bij d in werkelijkheid geen weg naar k ligt: in plaats van k-d is er een niet-kaartweg k-e.

En nu ontstaat het dilemma! Het nieuwe opnamepunt wordt f, richting g. Maar we staan bij d met onze neus in de richting e, en moeten dus op de een of andere manier terug naar f. En hier komen ze dan, de VIER theoretische mogelijkheden die allemaal niet zijn toegestaan, en wel alle vier om een andere reden. De opties zijn de volgende:

A. Bij d keren: dit mag niet vanwege het reglementsartikel "keren is hierbij niet toegestaan";

B. Bij d doorrijden naar c (om via c-n-p-q-m-g-f-k-d-f de route op te nemen bij f): dit mag niet vanwege voorkennis (controle 3);

C. Na d bij e rechtsaf (controle 5): dit mag niet omdat e-k geen kaartweg is;

D. Na d bij b rechtsaf (controle 13): dit mag niet omdat dan pijl 2 tegengesteld in de route wordt opgenomen (bijzonder reglement: "pijlen mogen alleen in tegengestelde richting worden bereden bij een keercontrole, doch over een zo klein mogelijke afstand").

Volgens de uitleg was optie D de juiste, maar dat is toch net zo min toegestaan als de opties A, B en C? Tegengesteld rijden mocht alleen na een keercontrole, en dat was hier niet van toepassing. Hield hier de rit op? Het is bekend dat sommigen vinden dat je in zo'n situatie dan maar moet doorrijden ("de weg volgen") tot je wordt opgevangen (in dit geval door controle 3), maar dat klinkt ook niet echt goed. Of in dit geval toch keren? Hoewel deze kwestie onderwerp van gesprek is geweest heeft dit geen duidelijker antwoord opgeleverd dan "de uitzetter dient ervoor te zorgen dat dit soort dilemma's niet voorkomen". Dat is een waarheid als een koe, maar ik wil ook wijzen op mijn stokpaardje: bepaal (in dit soort gevallen) nooit dat iets NIET MAG, maar altijd dat het ALLEEN MAG als er geen andere mogelijkheid is (en dan – indien van toepassing – zo kort mogelijk), en/of geef duidelijk aan wat te doen bij keuze uit twee of meer niet toegestane routes.

[b] - Gevangen tussen twee keercontroles!

Deze situatie kwam voor in een Cannenburghrit van een paar jaar geleden. De route was heel simpel a-b; er stond maar één weg op (dit deel van) de kaart. In werkelijkheid kwam de bocht naar rechts echter niet bij x, maar pas bij y. Bij een poging om bij x toch naar rechts te gaan vond men de keercontrole 5; deze gaf geen opdracht om de niet-kaartweg x-y te gaan berijden, dus was de enige mogelijkheid terug over de kaartweg richting a (om over andere, hier niet getoonde, wegen ergens voorbij b uit te komen). Dat werd beloond met de keercontrole 6. De uitzetter bedoelde dat je nu via x-y naar b zou gaan, en dat is wat iedereen dan ook deed (je kon ook niet anders). Maar ook de controle 6 gaf geen opdracht om over de niet-kaartweg te rijden, zodat eigenlijk de enige mogelijkheid was om de kaartweg terug te volgen en dus weer bij de 5 uit te komen. Daar zou je dus nooit meer uitkomen, en dat kon niet de bedoeling zijn! Desgevraagd verklaarde de uitzetter dat je volgens hem na de 6 bij x rechtdoor moest rijden omdat je "voorkennis" had van de 5. Maar zo staat het niet in het reglement; er is geen enkele aanleiding om bij x de kaartweg te verlaten en zo maar in richting y te gaan rijden.

Misschien is dit duidelijker uit te leggen in dit supersimpele voorbeeld. Stel dat U in deze situatie de pech heeft tussen de 5 en de 6 terecht te komen, dan zit U echt gevangen, en komt er nooit meer uit (tenzij misschien met een kanskaart?).

In het grijze verleden was er eens een equipe in de C-klasse dat in zo'n – onbedoelde – situatie braaf heen en weer bleef rijden tussen de twee keercontroles, en daar pas mee ophield toen de controlekaart vol was!

En dit is nogmaals de situatie uit het vorige plaatje, maar nu is er ook nog een niet op de kaart staande zijweg bij x. Er is toch geen enkele reden waarom U, heen en weer rijdend tussen de 5 en de 6, bij x spontaan linksaf dan wel rechtsaf zou slaan? Mee eens? Maar dat is weer de situatie van het eerste plaatje, met als enige verschil dat het "afslaan" bij x daar "rechtdoor rijden" was. Maar dat is "topologisch equivalent", en kaartleestechnisch komt het op hetzelfde neer.

Dat de uitzetter wel inzag dat dit niet 100% correct in elkaar zat toonde hij aan door in de volgende Cannenburghrit in een ander gebied ongeveer dezelfde situatie te creëren, waarbij je - met een knipoog naar de vorige rit - wederom gekeerd werd door een 5, maar waar in plaats van de 6 een lettercontrole stond met een opdracht als "HK-NWG" (hier keren, nieuwe weg gebruiken). En dat was inderdaad de juiste manier.

[c] - Controle S op de Esweg

Als U in de aflevering over de Pijlenrit (de column van 16 november) nog eens kijkt naar het kaartfragmentje met pijl 18, dan ziet U rechts de controle S. Toen wij op weg daar naartoe over de gele weg ten zuiden van het getal "18" naar het oosten reden zagen we in de weg waar we linksaf wilden een straatnaambordje "Esweg" staan. "Mooi," zei ik, "dan zal in deze weg wel de controle S staan". Grote hilariteit toen dat inderdaad het geval bleek te zijn… U begrijpt dat toen de rit niet meer stuk kon!

Doet U dat trouwens ook, controles voorspellen? Het is een leuke hobby, en geeft bijzonder veel vertrouwen als de voorspellingen uitkomen. Het gaat als volgt: Je hebt net de controles 21 en 23 gehad, en wil nu ergens een bospad in waarvan je vrijwel zeker weet dat je er niet door kan; er zou dus weer een keercontrole kunnen staan. En nog voordat je ter plaatse bent zeg je "zo dadelijk worden we gekeerd door de 22, en dan kunnen we nog aan de andere kant het bos in, en daar zal dan wel de 24 staan". En ja hoor, dat van die 22 blijkt te kloppen, maar in plaats van de 24 staat er een 25. Bijna goed! Commentaar van Jos: "jij snapt er ook niets van…".

[d] - Deze sloot is vol

Vooruit, tot slot nog iets uit de oude doos. Het was in een SLS ergens eind jaren 70. De weg was bochtig en glibberig en er lag een sloot in de buitenbocht. U voelt het al: daar kon je in terecht komen. Dat overkwam inderdaad een aantal equipes, allemaal in dezelfde bocht. Er werd toen geopperd daar een bord te plaatsen met de tekst "niet meer inrijden, deze sloot is vol".

PS: Nu ik er nog eens over nadenk is de hierboven aangehaalde anekdote over heen en weer rijden totdat de controlekaart vol was waarschijnlijk iets dat nooit gebeurd is. Vermoedelijk  betrof het een routebeschrijvingsrit (ik moet het toegeven: dat heb ik ook wel eens gedaan, maar wie eigenlijk niet?), waarin een beginnend C-klasse equipe nog niet door had dat je bij "aanhoudend eerste weg rechts" elke weg maar één keer mag gebruiken; zij bleven daadwerkelijk constant om dat ene huizenblok heen rijden, en inderdaad: totdat de controlekaart vol was!