“Ja, dat doe ik”, aldus Henk Jongman, toen ik na afloop van de prijsuitreiking nog even naar hem toe liep. Ik had nog niets gevraagd, maar hij kende de gebruikelijke vraag wel: “Stuur je mij de digitale versies van de kaarten en de uitleg, in verband met de column?” En reeds de volgende dag, vroeg in de middag, ontving ik de gevraagde documenten per WeTransfer. Henk zou best een webshop kunnen beginnen: vandaag besteld, morgen in huis!
In een mail die dezelfde Henk twee weken eerder had rondgestuurd om reclame te maken voor deze rit - de 75e (!) Pijlenrit - schreef hij “Na 75 jaar ‘Pijlenrit’ komt er helaas een einde aan deze unieke rit”. Gevraagd naar de reden hiervan mailde hij “er is weinig animo meer”. Ik neem aan dat hij bedoelde “bij de deelnemers”, en niet “bij de uitzetter”. Inderdaad is een aantal van 20 equipes aan de magere kant, maar om er nu helemaal mee op te houden… Natuurlijk was het een paar jaar geleden nog zo dat de Pijlenrit afwisselend georganiseerd werd door de drie toen nog actieve clubs in het oosten van het land (Ellerijders, Fasna, TwAC), en dat er van die drie nu nog maar eentje over is; zodoende worden de Ellerijders (die de uitzetters ook niet voor het oprapen hebben) nu wat overbelast: elk jaar twee ritten (naast de Pijlenrit ook de Botterronde), en ook nog allebei in de eerste helft van het jaar. Misschien helpt het als in overleg met de NRF een andere datum zou kunnen worden vastgesteld?
Maar we hebben het liever over de rit zelf. De Pijlenrit zou de Pijlenrit niet zijn als er geen vallen in zaten gebaseerd op de opdrachten “VV” en/of “DMP”. Nu kwam “x VV” (pijl x is vervallen) deze keer niet voor, maar “DMP x” (doorgaan met pijl x) wel degelijk. Omdat het Pijlenrit-reglement sinds mensenheugenis afwijkt van dat van andere ritten geef ik even (niet voor het eerst, maar toch…) een samenvatting van de betreffende regels.
1. Van pijl naar pijl in principe over oranje wegen, als dat niet (meer) kan dan zo kort mogelijk over rood, en als dat ook niet (meer) lukt dan zo kort mogelijk over wit. (Er stonden ook nog enkele grijze wegen op de kaart, en daar werd niet over gesproken, dus gingen we er maar vanuit dat die helemaal niet gebruikt mochten worden.)
2. Onder een (zwarte) pijl wordt geacht een oranje weg te liggen.
3. Pijlen mogen slechts éénmaal in de route worden opgenomen, namelijk als ze “aan de beurt” zijn, dus pijlen verder niet (geheel of gedeeltelijk) berijden, en ook niet kruisen of raken.
4. Na een route-onderbreking NIET de geconstrueerde route “ophalen”, maar steeds een nieuwe reglementaire route maken.
5. En, niet te vergeten: “DMP x” betekent “nieuwe route naar pijl x, waarbij alle pijlen (inclusief pijl x zelf!) tijdelijk vervallen zijn; de oranje weg onder zo’n pijl is dus tijdelijk beschikbaar (“tijdelijk” wil hierbij zeggen: totdat pijl x bereikt is); eventuele opgedane voorkennis vervalt.
Een fraai voorbeeld van dit laatste (DMP) zat al meteen aan het begin van het ochtendtraject. Het betreft de route van de A-klasse van pijl 1 naar pijl 2a (de B-klasse had het iets gemakkelijker met een pijl 2b). U ziet dit links op de wedstrijdkaart (let niet op de blauwe streepjeslijn), en rechts – enigszins uitvergroot – op de uitleg. De eerste poging om pijl 2 te bereiken is simpelweg na pijl 1 rechtsaf (liever over rood dan over wit), en dan rechtdoor over oranje naar pijl 2. Aan het begin van de rode weg staat controle F met de opdracht “HK”. Dus keren en rechtsaf over de witte weg (want nogmaals over pijl 1 mag niet), en dan geheel over oranje: langs controle A en controle T. Deze laatste geeft de opdracht “HKL - DMP 2”; de nieuwe route naar pijl 2 gaat dan over het geknikte oranje weggetje met de “middenberm”. De noordelijke ingang daarvan is echter afwezig (volgens de uitleg afgepijld, maar dat komt op hetzelfde neer), dus er moet worden doorgereden naar het begin van de rode weg, bij de Y. Nu zouden we over die rode weg en dan viersprong links (wit) naar pijl 2 kunnen, maar dat kan beter: vanwege die opdracht “DMP” zijn alle pijlen nu dus tijdelijk vervallen, en zijn we bovendien onze voorkennis kwijt. Dat laatste betekent dat we geen weet meer hebben van de HK-opdracht bij controle F. En daardoor is de volgende route mogelijk, zonder witte wegen: vanaf de Y (waar we staan) rechtsaf, over pijl 1 (oranje!), rechtsaf (rood), viersprong links, langs controle C, tegen pijl 2 en dan die “middenberm” als keerlus gebruiken. Uiteraard worden we nu weer gekeerd door controle F, maar nu gaan we na het keren NIET over de witte weg, maar terug tegen de vervallen pijl 1 in (liever over oranje dan over wit) en verder volgens plan langs controle C. Dit levert uiteindelijk controle B op met “HK”, waarna we over pijl 2 kunnen rijden en het probleem is opgelost. De juiste controlereeks is dus F-A-T-F-(A)-C-B (zoals gebruikelijk zijn controles die tussen haakjes staan foutcontroles).
Tsja, achteraf is het allemaal duidelijk, en goed (?) uit te leggen, maar onderweg moet je natuurlijk wel aan alle bepalingen denken… Dat van die vervallen voorkennis was uw columnist bijvoorbeeld even vergeten (hij heeft pas zo’n 25 Pijenritten gereden), en dat scheelt zomaar drie controles; gelukkig was het wel een combinatie: één fout. Bij tennis noemen ze dat geloof ik een “onnodige fout”.
|
|
Even terug naar de start: tijdens het praatje vooraf (zo u wilt de “briefing”) vertelde de wedstrijdleider onder andere dat we behalve de kleine controlebordjes van de Ellerijders ook de wat groter uitgevallen exemplaren van de andere Jongman (Jaap) tegen konden komen, en dat we die moesten negeren. Kennelijk had broer Jaap ook een rit (of rally) uitgezet en was er ergens in het overleg (if any) iets mis gegaan. Het viel allemaal wel mee: er was ergens in het middagtraject één weg waar we eerst langs zo’n grote Rally Control-controle kwamen en even verderop langs een “gewone” Ellerijders-controle. De twee broers hebben hier wel een kans gemist: ik zou de twee controles aan dezelfde paal onder elkaar hebben bevestigd… (het waren overigens geen A’s).Nu we het toch over het tweede traject hebben: ook in dat traject zat zo’n situatie die was gebaseerd op de opdracht “DMP”. Op weg van pijl 13 (met de controles R en P) naar pijl 14a blijken we op de oranje eindeweg-situatie niet rechtsaf te kunnen (geen weg aanwezig; zie het blauwe streepje op het uitlegfragment). Gedwongen linksaf dus, waar de controle G staat met de opdracht “DMP 15”. Pijl 15 is alleen bereikbaar over pijl 14a of over pijl 14b, en dat zou allebei mogen omdat alle pijlen weer tijdelijk vervallen zijn (maar over 14a is natuurlijk minder rood dan over 14b). Alle pijlen, en dus ook 12 en 13, mochten we die wegen nodig hebben. We staan bij controle G in oostelijke richting, en willen dus via pijl 14a naar pijl 15; we hebben dus een keerlus nodig. In het dorp Zalk (wie kent het niet; weet u nog: “Klazien uut Zalk”?) zit een handige korte keerlus, maar die is wel geheel rood. Kan dat beter? Ja: je kan ook over pijl 12 (met controle J) en een deel van pijl 13 (allebei tijdelijk oranje), en dan net na controle P scherp linksaf en dan verder over de westelijke tak van de rode keerlus. Dat is daar dan twee stukjes rood in plaats van drie. En leuk: op pijl 13 gaan we niet langs controle R (want rechtdoor op de dijk is ook oranje, en korter), maar wel langs controle P (want daar is de kortere route over de dijk wit). Echter: ook dit is niet de juiste route, want het kan nog beter! Wat dacht u van deze route: over de oranje weg rechts van pijl 12 naar het noorden (controle S), dan terug over pijl 12 (tijdelijk in beide richtingen toegestaan), en dan over de oostelijke tak van het rode lusje naar de oranje weg met controle K (want over 14a lukt weer niet). Heen en weer over dat oostelijke takje is net iets minder rood dan heen over het oosttakje en terug over het westtakje! Een leuke val.
Tot de deelnemers in de A-klasse behoorden ook vader en zoon Beltman. Omdat vooral vader Henk bekend is als uitvinder (?) van de “Beltmanpuntjes” (maar natuurlijk ook als bekwame Stoppelrit-uitzetter) was ik benieuwd of in deze rit Beltmanpuntjes zouden voorkomen, en zo ja, of de heren Beltman deze zouden ontdekken (met voorspelbare hilariteit als dat niet zo zou zijn…). Maar helaas, er waren geen Beltmanpuntjes. Wel een Pijlenrit-variant daarop: niet zozeer een puntje, maar een piepklein ommetje geheel of gedeeltelijk gevormd door gekleurde wegen. Kijkt u op deze drie plaatjes maar eens of u er een paar kunt vinden! Verderop in deze column de “oplossing”.
Afgezien van bovengenoemde DMP-vallen was de moeilijkheidsgraad van deze Pijlenrit niet zo hoog als die wel eens geweest is (met bijvoorbeeld Herbert Beltman als uitzetter). Dat wil uiteraard niet zeggen dat je geen fouten kon maken, maar er zaten nauwelijks ver doorgevoerde constructies in (u weet wel: met drie keercontroles op een viersprong en zo), en ook geen wegverleggingen.
|
Dat is echter niet goed, want het kan zonder wit! Inderdaad meteen na pijl 24 linksaf, maar dan einde weg rechts (in plaats van links), waarna het geheel over oranje en rood kan, dus helemaal zonder wit: langs pijl 22, om pijl 21 heen, tussen de pijen 19 en 20 door, en om Molendorp heen. Met als beloning op de Broekdijk controle E met “HK”. Nu moet het wel over dat stukje wit, en daarna via nogmaals controle R en dan controle D richting finish. Dus: R-S-E-R-D. Dit alles was althans de bedoeling, maar omdat de wegopbreking tussen b en c op de dag van de rit nog niet was beëindigd, in tegenstelling tot wat was aangekondigd, moest de uitzetter een noodgreep toepassen. Hij zette de controles E en S op een andere plaats, zoals te zien is op de rechter variant (de natuurlijk reeds afgedrukte uitleg was keurig handmatig aangepast, dat zien we wel eens anders!). Vanwege die afsluiting (het rechter blauwe streepje) moeten we nu over wit (langs de achterzijde van de S), dan rechtsaf over oranje, en verder zoals hierboven beschreven. Omdat controle S niet meer op pijl 24 staat (waarom eigenlijk?) lijkt het erop dat de oplossing nu R-E-R-D is, dus net als in de originele variant, maar dan zonder die S. Het grappige hierbij is dat er nu een nieuwe val is ontstaan: na het eerste wit gaan we dus net voor de punt van pijl 24 rechtsaf, maar daarna is het opeens mogelijk om pijl 24 te bereiken zonder het tweede wit, namelijk door dezelfde route te nemen als hierboven is uitgelegd voor de route van pijl 24 naar de finish. Het zou nu dus eigenlijk E-R-E-R-D moeten zijn! Leuker dan het origineel, maar die extra E werd toch maar geneutraliseerd. |
Ik geef een voorbeeld van een situatie met zeg maar gemiddelde moeilijkheidsgraad. Rechts ziet u de wedstrijdkaart, en hieronder de uitleg met de controles, in twee varianten; bekijk voorlopig alleen de linker variant. Na pijl 23 worden we op de oranje weg bij punt a door controle X middels de opdracht “1L” linksaf de rode weg op gedwongen. We gaan dus verder over de rode Broekdijk, daarna een stukje over oranje, en moeten dan wel over de witte weg rechts van de cirkel, om daarna weer over oranje naar pijl 24 te gaan. Dat levert eerst controle R op, en dan op pijl 24 controle S. Nu moeten we naar de finish (“TC IN”, invloed van Jaap?). We gaan eerst meteen na pijl 24 linksaf, en dan zouden we weer over de witte weg naar links kunnen gaan om verder geheel over oranje en rood naar de finish te rijden.
Dan kijken we nog even naar de “zoekplaatjes” (zie een stuk hierboven). Hieronder ziet u binnen de blauwe cirkels drie piepkleine ommetjes. In het plaatje daaronder ziet u ze uitvergroot, waarbij vooral het tweede exemplaar opvalt: daar gaat het niet zozeer om het zien van het ommetje, maar om het in de gaten hebben dat de linker tak wit is; er loopt ook nog eens een horizontale coördinaatlijn doorheen, waardoor het nog wat moeilijker te zien is (op de niet-uitvergrote kaart waar je het onderweg mee moet doen). En dan was er hierbij ook nog eens sprake van een val-in-de-val. Als je dit stukje witte weg had ontdekt en er vol trots omheen reed over de rode weggedeelten, dan kon je zomaar de foutcontrole H noteren: bij de eerste rode weg stond namelijk een verkeersbord “verboden in te rijden” met onderbord “behalve bestemmingsverkeer”, en – het zij nog maar eens gezegd – rittenrijders zijn géén bestemmingsverkeer.
Voor wie daar aan mocht twijfelen hierbij artikel 3.1.3 (“Het rijden van de route”), sub 3: “Wegen met een bord ‘Eigen weg’, ‘Bestemmingsverkeer’, ‘Wandelgebied’, ‘Verboden toegang voor onbevoegden’ of borden van gelijke strekking mogen niet worden bereden.“ Als dat hier niet met zo veel woorden zou staan, dan was er inderdaad wel enige twijfel mogelijk: “behalve voor bestemmingsverkeer” is iets anders dan “behalve voor aanwonenden” of iets dergelijks; je zou kunnen betogen dat onze route over die weg voert en dat dat dus onze “bestemming” is. In het algemeen gesproken zou je zelfs tegen een handhavende agent of BOA kunnen zeggen “ik wilde graag eens over deze weg rijden, dus ik heb hier een bestemming”. Of dat stand houdt weet ik niet, dus probeer het maar niet!
Hieronder ziet u drie situaties waar je een hoofdweg moest oversteken. Als u goed kijkt ziet u dat de eerste twee plaatjes dezelfde situatie betreffen; daar kwam je eerst in traject 1 langs, op weg van a naar b, en dan na de rust nog eens in traject 2, op weg van pijl 9 naar c. Een gewaarschuwd mens telt voor twee, maar hier werd je dus toch maar tweemaal gewaarschuwd! Opvallend was dat je dezelfde weg verderop in traject 2 nog eens moest oversteken, op weg van pijl 15 naar d, maar dat je nu niet werd gewaarschuwd. Bij de eerste twee situaties zei ik tegen bestuurder Rens “pas op, gevaarlijke oversteek”, en bij de derde (dus) “deze is niet gevaarlijk, gewoon doorrijden dus” (grapje).
Dit jaar staan er nog drie nationale ritten op de agenda: op 20 oktober de 1e Noord-Nederland Rit, op 2 november de 79e (!) Brabant-Grensrit, en op 14 december de 4e Finalerit. Wedstrijdgebieden zijn respectievelijk Zuidwest-Friesland, West-Brabant, en de oostelijke Betuwe, dus we krijgen dit najaar nog alle hoeken van het land te zien! Leuk trouwens om weer eens in Friesland te rijden; het is héél lang geleden dat daar een nationale kaartleesrit werd verreden (dat moet een KNAC-Herfsttocht zijn geweest, of anders een DPR, toen dat nog Drie Provinciën Rit betekende, en niet zoals tegenwoordig Drie Provinciën Rally). Deze nieuwe rit wordt uitgezet door onze webredacteur Gerrit van Assen, en wordt georganiseerd door de MAC De Wâlden. We laten ons graag verrassen!