Het houdt niet op, na de “nieuwe” WNR (West-Nederland Rit) nu ook al een NNR (Noord-Nederland Rit). Onze onvolprezen webredacteur Gerrit van Assen “wilde ook wel eens een nationale kaartleesrit uitzetten”. Hij had al eerder bewezen een prima kaartleesrit te kunnen maken, maar dit is toch even een andere categorie… Iedereen was heel benieuwd hoe het zou uitpakken, waarbij de verwachtingen in het algemeen hoog gespannen waren. En we werden niet teleurgesteld: de deelnemers konden genieten van een uitstekende rit, waar heel veel over te vertellen valt. En dat gaan we in deze column natuurlijk ook doen.

Eerst nog even opmerken dat het wel opmerkelijk is dat er aan de ene kant ritten verdwijnen (Cannenburghrit [2017], Ster van Valkenburg [2019], Stoppelrit [2022]), maar er aan de andere kant dus ook nieuwe ritten bijkomen: Finalerit [2018], WNR [2024], NNR [2024]. Met drie kanttekeningen: (a) de Finalerit kwam min of meer in de plaats van de Cannenburghrit, (b) de WNR is niet echt ‘nieuw’ (er is sprake van een wedergeboorte), en (c) de Golfrit is al een paar jaar niet verreden, maar de organiserende club bestaat nog (in tegenstelling tot die van de eerste drie genoemde ritten), en in de wandelgangen valt te beluisteren dat er wel weer “eens” een Golfrit zal worden uitgezet (als Ad van der Werf het maar niet in z’n eentje hoeft te doen…).

Nu snel terug naar de NNR. Die zat boordevol vallen en valletjes, met zeer uiteenlopende moeilijkheidsgraad, en soms van een heel ander soort dan wat we gewend zijn. Dat had er vast mee te maken dat de uitzetter een routebeschrijvingsachtergrond heeft (leg dit in Scrabble met 3x woordwaarde!); hij is daarbij in goed gezelschap van Ad Verhulst, de kampioen van 2023. Op de een of andere manier krijg je dan toch andere vallen, in dit geval overigens zonder dat het nu meteen een “puzzelrit” werd; het geheel deed origineel en verfrissend aan! Dat we in Friesland waren konden we trouwens al gauw merken aan de vele bruggen, die af en toe (maar gelukkig niet al te vaak) open stonden. Start, rust en finish waren in het leuke plaatsje Balk, in de fusiegemeente De Fryske Marren (met daarin o.a. ook Joure, Lemmer en Sloten).

Laten we ook eens origineel doen, en beginnen met de startgrap van traject 1: de route van de start naar punt 1, zie bijgaand fragment van de wedstrijdkaart (het blauwe vierkantje en de groene en de rode lijn heb ik toegevoegd). De startlocatie bevond zich bij het blauwe vierkantje, en de feitelijke start was enkele tientallen meters daarvandaan, daar waar de startpijl op dit kaartje naar wijst. Omdat vrijwel iedereen rond de startlocatie geparkeerd stond kwam je bijna vanzelf in zuidoostelijke richting bij die start aan, en je zou dan ook bijna vanzelf via de rode route naar punt 1 gaan. Omdat echter nergens stond in welke richting je moest starten kon je ook in noordwestelijke richting van start gaan en de groene route nemen, en omdat die duidelijk korter is was dat de juiste! Om “gezeur achteraf” te voorkomen stond de blauwe startvlag netjes aan de oostzijde van de straat, zodat hier helemaal niets tegenin te brengen was (er staat trouwens nergens of zo’n startvlag rechts en/of links zou moeten staan).

De zelfstempelcontrole H die op de groene route stond bleek helemaal aan het einde van de rit ook nog een (onbedoelde) rol te spelen. U ziet hier dezelfde wegen, en het begin en het einde van de ingetekende lijn van traject 2. Hier stond dus niet “start” en “finish”, maar “begin” en “einde”. En inderdaad, in het reglement stond dat de lijn moest worden gevolgd van “begin” tot “einde”. En precies bij dat einde werden we aan het twijfelen gebracht: diezelfde stempelcontrole H stond er nog steeds, maar net een paar meter voorbij het einde van de zwarte lijn, dus op het witte weggedeelte vlak na de lijn. En weer een paar meter daarna stond de gele finishvlag. Moest je die controle nu wel of niet hebben? Eindigde de rit bij “einde” (dus geen H), of bij de gele vlag (dus wel een H)? Voor zover ik weet heeft iedereen de H gestempeld, en dat bleek ook de bedoeling. De lijn was iets te kort getekend… Tsja, als deelnemer weet je dat niet, je denkt “als de uitzetter zo’n startgrap uithaalt, dan kan er bij de finish ook wel zo iets in zitten”?

Het ochtendtraject was een punten- en pijlenrit met als systeem “zo kort mogelijk over rood”. Meestal staat dan in het reglement iets van “weggedeelten onder een pijl worden geacht geel te zijn”, maar in deze rit was het “de kleur van de kaartweg onder een pijl wordt geacht niet rood te zijn’, en zo kan je het natuurlijk ook formuleren. Geel, wit, oranje, blauw, groen, als het maar niet rood is… Een goed voorbeeld ziet u hier: de route van punt 1 naar pijl 2. Om het grote stuk rood vlak voor pijl 2 te vermijden gaan we direct daarvoor rechtsaf (geel), via controle D (niet langs de B, wegens een klein stukje rood) om net na het begin van pijl 2 op die pijl uit te komen. Maar we moeten uiteraard wel naar het begin van de pijl, dus met de pijl mee (dat mocht), en linksaf naar keercontrole 3 (met de bedoeling via de witte weg om het pijlnummer “2” heen de voet van de pijl te bereiken). Na keren bij controle 3 linksaf (pijl tegengesteld mocht niet), waar controle C de opdracht “DMP 3” gaf. Niet heel moeilijk, wel leuk (deed een beetje aan de stijl van Joep Wanders denken).

Een klassieker. Links kaart 1 van traject 1, rechts kaart 2 van datzelfde traject. Let op de teksten “ga vanaf punt 6 verder op kaart 2” respectievelijk “vanaf dit punt verder op deze kaart”. Waar op de eerste kaart punt 6 staat bevindt zich op de tweede kaart punt 7. Wel goed opletten: punt 6 staat boven de “l” van “Sloten” (de kleinste van de Elf Steden), maar punt 7 staat boven de “S” van die tekst. Dus als je bij punt 6 bent (met zelfstempelaar F), dan ben je punt 7 al voorbij. Dat betekent: na punt 6 eerste weg links (wit) en direct weer links, om via controle G weer op de oranje weg en bij punt 7 uit te komen (dus nogmaals stempel F).

Zoals u ziet stond bij controle G de tekst “Prima!” (niet alleen op deze uitleg, maar ook in het terrein!), en in de rest van de rit zouden we nog meermalen een controle G met “Prima!” tegenkomen (als we het tenminste “prima” deden…). Het betreft hier de G van Gerrit, en in de ritten die ik samen met Gerrit heb gereden heb ik hem vaak horen zeggen: “aha, de controle G van Gerrit, die is altijd goed!”.

Zoals bijvoorbeeld hier. Komend van pijl 13 naderen we de oranje rotonde vanuit het noorden, en willen “op de rotonde linksaf”naar punt 14 (via een deel van pijl 15, maar daar gaat het nu niet om). We willen op de rotonde eigenlijk de kortste route nemen (op de manier van wijlen Ton Povel…), maar de verkeersregels verhinderen dat.  We gaan dus netjes op de reguliere manier om de rotonde heen, maar moeten dan niet vergeten de beoogde route op te halen via het (bijgetekende) schuine witte weggetje! Ook hier weer een G met “Prima!”, voor degenen die het door hadden (en er zijn columnisten bij wie dat niet het geval was).

Een m.i. goed geslaagde val is deze. We willen van punt 16 naar pijl 17. Dat gaat niet via controle 6, want aan het eind van die weg (de Tramdyk) zit een stukje rood. Wel dus via de Wielwei (Fries voor Wielweg). Dan om een groot stuk rood te omzeilen over de gele parallelweg (rood kruisen was toegestaan), en dan rechts en direct links naar de voet van de pijl. Op de Wielwei passeren we controle Z met opdracht “1R”, en moeten dus de rode weg op. Nu moeten we de beoogde route ophalen door het doorsteekje van de oranje naar de gele weg alsnog te rijden, maar hoe komen we daar nu?  Je kan aan het eind van het rood links en direct weer links (geel) naar het keerlusje ten zuiden van ”N354”, maar dan ga je wel heen en terug naar dat lusje over rood. Kan dat beter? Ja, dat kan! Er zijn zelfs verschillende mogelijkheden, en die gaan allemaal over het stuk rood tussen de Tramdyk en de Wielwei. Je kan heen en weer over de Tramdyk naar de oranje rotonde helemaal bovenaan op dit fragment, maar die route is afgepijld. Volgende optie: na het rood over de gele parallelweg naar het noorden, keerlusje nemen vlak voor pijl 10 (met een klein stukje rood), weer terug over de gele weg, en dan bij de voet van pijl 17 links en direct rechts de rode weg op, waarna je het gewenste doorsteekje in de juiste richting kan berijden; totaal minder rood dan in de vorige oplossingen. Nog beter: niet keren vóór pijl 10, maar rond de punt van pijl 10, want dat kan helemaal zonder rood! Beloning: een tweede controle Z met “HK – DMP 17”; de foutroute naar het zuidelijke keerlusje levert controle Y op, ook met “HK – DMP 17”, grappig. Eigenlijk jammer dat het keren zonder rood kan, want toen ik er later nog eens naar keek ontdekte ik deze ingewikkelde keerlus, met een heel klein stukje rood: na het rood op de viersprong met de Tramdyk links en direct links (geel), dan linksaf de Wielwei op naar het noorden, vervolgens weer naar het zuiden over de Tramdyk, en dan op diezelfde viersprong linksaf (rood, maar dat moet wel) naar het opnamepunt. Dat is pas een keerlus!

Overigens: twee controles Z zo dicht bij elkaar, dat lijkt mij niet handig voor de rekenkamer; zoiets kwam in deze NNR vaker voor. Waarom zou je dat doen?

Ook dit was een prima val (zelfs zonder zo’n prima-controle G). We willen van punt 19 naar pijl 20, maar liever niet via de rode rotonde. Dus eerst rechtdoor naar controle H, om verderop de rode weg over te steken (zonder rotonde). Die H zegt “HK - XR – DMP 20”, dus keren en op de viersprong rechtsaf. Nu toch maar via de rode rotonde en rechtdoor naar pijl 20? Neen: vlak voor die rotonde zit aan de oostzijde van de oranje weg een piepklein ommetje, daar kan je keren, en dan via a naar b (buiten dit kaartfragment om, maar wel helemaal zonder rood), en zo naar pijl 20. Dat levert keercontrole 8 op, en daarna moet het wel over de rotonde, en beëindigt controle U deze situatie.

Zo, dat waren heel wat voorbeelden uit traject 1. Tijd voor traject 2, met de wat ongebruikelijke schaal 1:33.333. Zoals gezegd was dat een ingetekende lijn (IL), en – zoals u al kon zien op het tweede plaatje aan het begin van deze column – daarin kwamen ook blokkeringen voor (BARIL dus). Gemakshalve waren die blokkeringen (barricades) genummerd (B1 t/m B10), en ze moesten op de gebruikelijke manier worden omzeild middels nevenroutes, zoals in dit voorbeeld (B9, zie afbeelding hiernaast). De lijn moet worden verlaten bij a, en weer worden voortgezet bij b. Let op: bij a niet de gele weg nemen, maar de witte, want die ligt net iets dichter bij de blokkering (versprongen viersprong). De nevenroute loopt dus vanaf a over die witte weg, dan een klein stukje met de lijn mee en eerste weg rechts, en om het rode pompeblêd heen naar b (we waren in Friesland, en dat zouden we weten ook…). Omdat op de witte weg bij a keercontrole 10 stond moesten we toch over de gele weg naar het westen, om dan via weg x en de rode weg naar b te gaan (eigenlijk om ten noorden van a de nevenroute op te nemen). Dat werd, na controle F, “beloond” met controle A, met opdracht “HK – DMIL” (doorgaan met ingetekende lijn). Waarom staat “beloond” hier tussen aanhalingstekens? Dat is omdat het volgens de uitleg een foutcontrole was: je moest niet controle A op weg x hebben, maar controle Y op weg y. Maar waarom dan, vroeg iedereen zich af die dit op de na afloop opgehangen moederkaart zag staan. Het antwoord kwam even later, toen de uitleg werd uitgereikt; daarop stond “maar dan wel via de bredere kaartweg (RC Y), vanwege een bermlijn in de eerste [weg]”. Die doorlopende bermlijn bevond zich dan bij z, en wel aan de noordkant van de rode weg, zoals u hierboven op het uitlegfragment (A) en vooral ook op de uitvergroting daarvan (C) kunt zien. Er was alleen een dingetje: op de wedstrijdkaart (B) was helemaal geen sprake van een doorgetrokken bermlijn! Rara? De uitzetter, desgevraagd: “oeps…”. (Voor de kaarttekenaars onder u: het bleek dat deze bermlijn in de verkeerde “laag” was getekend, en ja, dat kan gebeuren.)

NB: had u al gezien dat bovenstaande plaatjes (met punt 19 en pijl 20, respectievelijk blokkering B9) dezelfde situaties bevatten (let o.a. op de rode rotonde)? Kwestie van efficiënt uitzetten…

Nog een situatie uit traject 2, maar dan een stuk minder lastig (ik zei het al: er was sprake van een wisselende moeilijkheidsgraad). De ingetekende lijn loopt hier “door de kerk”, maar daar loopt natuurlijk geen weg. Er loopt wel een weg door het rode gebouw net rechts van de kerk, en daar stond controle X. Die was dus fout (niet-kaartweg); wie het goed deed nam de volgende weg (viersprong rechts) en werd beloond met controle M. Of, zoals het in de uitleg was geformuleerd: “Niet '1e weg rechts' doen; dat is routebeschrijving en die weg met RC X staat niet op de kaart. Kaartlezen is 'na .. meter rechts' en dat is via RC M.” Wat heeft die Gerrit toch met routebeschrijving?

We sluiten het verhaal over deze leuke rit af met een aantal observaties.

1. Een nieuwtje (bij mijn weten): er was sprake van een onbemande ex aequo-controle; je mocht zelf de passeertijd invullen op de controlekaart! Het lijkt mij dat hiermee gesjoemeld kan worden?

2. In het reglement stond (wat uw columnist betreft: bleek te staan): “Wegen waarbij aan het begin van de weg een verkeersbord doodlopende weg staat, mogen niet worden ingereden”. Dat is net andersom aan wat bij KL-ritten gebruikelijk is; zal wel weer te maken hebben met de RB-achtergrond van de uitzetter? Hoe dan ook, het stond er gewoon, dus ik moet niet klagen…

3. In het TRK stond dat je alleen om een wegwijzer (Y) mocht keren, dus niet om andere midden op de weg staande objecten (zoals een zendmast). In het nieuwe reglement (het “sjabloon”) staat hier niets over; betekent dat nu dat we ook niet meer om een Y-paal mogen keren?

4. In traject 2 kwam deze langs de kaartrand “verstopte” weg voor (kijk bij de bovenrand op onderstaand plaatje). Als je die zag kreeg je weer zo’n prima-G controle. Ik dacht ook zo’n “weg” te zien op het plaatje rechts: van a naar b (de bovenste “bermlijn” daarvan is een coordinaatlijn, en de onderste de bovenrand van de kopie-controlekaart). Leuk gevonden toch? Kwam helaas niet als zodanig in de rit voor…

 

5. Krijgt u ook wel eens zo’n week- of maandoverzicht van Google? Waarop je kan zien waar je allemaal geweest bent (en hoe lang, en hoe vaak)? Na deze NNR kreeg ik onderstaand plaatje; links het origineel, rechts een uitvergroting. Toen ik dit aan Gerrit appte kreeg ik als antwoord: “wel de goede route ja”!